Slechts een paar weken voor het beroemde ‘rooftop’ concert, waren de Fab Four nog maar met z’n drieën.
Samenvatting uit ‘The Beatles’ Let It Be’, van Steve Matteo (Continuum, 2004). Opgetekend met toestemming van Bloomsbury Publishing.
Het voorgestelde live concert, een terugkerend punt van discussie bij de repetities, hing in de lucht als een onopgelost probleem en een bron van onenigheid tussen de vier. “Het was rond de tweede week toen ter sprake kwam hoe en waar dit openbaar optreden zou gaan plaatsvinden,” zegt Les Parrott, over de lopende discussie over de organisatie van het live concert. Hij vervolgt: “Langzaam groeide het idee – op sterke aandrang van Lindsay-Hogg – om een concert neer te zetten in de ruïne van een Romeins amfitheater in Noord-Afrika, voor een publiek van 1.000 lokale bewoners gekleed in saffraan gewaden. De wijze en kosten van het transporteren van de instrumentarium waren een groot discussiepunt.
Enorme mobiele generatoren zouden nodig zijn om de stroom te leveren voor licht en geluid. Dit werd echter allemaal opgelost door een suggestie van George. Hij zei dat de producent een Amerikaanse Air Force generaal moest bellen die de leiding had over een groot deel van de USAF in Engeland, omdat ze voor hem eens een liefdadigheidsconcert hadden gegeven en hij toen had beloofd, dat als ze ooit hulp nodig zouden hebben, hij hen zou helpen. Dus, de producent belde hem inderdaad en er werd onmiddellijk een voorstel gedaan om iedereen en alles wat we nodig hadden in een gigantisch Galaxy vliegtuig over te vliegen naar een andere USAF basis, op een paar uur rijden van de voorgestelde locatie, waar vandaan USAF vrachtwagens alles zouden verplaatsen naar de Romeinse ruïne. Ik geloof dat hij het antwoord afsloot met een salut van ‘Hell, we maken er gewoon een grote oefening van; we zijn gewoon gek op die gasten.’
Nietemin sneuvelde het plan tijdens een lunch. We zaten met zijn allen in de technische ruimte van Twickenham. Ik denk dat we wat geluid- en filmfragmenten aan het bekijken waren en vanuit een soort van ad hoc meeting ontstond een discussie over de pro’s en con’s van de Noord-Afrikaanse locatie. Het was absoluut op een bepaald moment al voorbij het het spreekwoordelijke punt van 50% goedkeuring, met het visuele concept van de een of meerdere duizenden Arabieren in saffraan gewaden als voornaamste verkoopargument. Toen gaf Yoko haar mening, ‘Na 100.000 mensen in Shea Stadium, is alle het andere waardeloos.’ Daarmee was alles gezegd; het idee vervloog. ‘Ja, da’s waar; goed punt, natuurlijk,’ zeiden de andere Beatles in koor en dat was dat.”
Terwijl het Apple rooftop concert van 30 januari waarschijnlijk het hoogtepunt markeert van het hele ‘Get Back’/’Let It Be’ project, was 10 januari waarschijnlijk het dieptepunt. Nadat ‘Two of Us’ en ‘Get Back’ waren doorgenomen speelde de groep ‘Hi-Heeled Sneakers’ voor lunchtijd. Het geval deed zich voor dat Paul juist die morgen erg enthousiast was over de voortgang die hij had gemaakt met het nummer ‘Let It Be’ en hij liet dat horen aan de muziekuitgever van de band, Dick James. Dan tijdens de lunch, net na een verhitte discussie tussen Paul en George en daarop volgende intro van ‘I’m Talking About You’, het nummer van Chuck Berry uit 1961, loopt George weg van de sessie en kapt ermee, terwijl hij zegt, “Zie jullie wel weer rond de clubs.” Dave Harries, een van de twee technische adviseurs van Abbey Road die aanwezig waren in Twickenham, herinnert zich de haast waarmee Harrison de filmstudio verliet. George Martin was daar juist aangekomen, vlak voordat Harrison vertrok. Martin had met zijn Triumph Herald per ongeluk de Mercedes van Harrison geraakt. Het moet slechts enkele minuten gebeurd zijn voor het vertrek van Harrison, want toen Martin de geluidstudio binnenliep, zei hij volgens Harries “George had geen tijd, ik kon hem niet eens vertellen dat ik een deuk in zijn auto heb gereden.”
Om de filmopnames niet te onderbreken gaf Denis O’Dell Michael Lindsay-Hogg opdracht om close ups te filmen van John, Paul en Ringo. Parrott zegt daarover: “Ons werd alleen verteld dat George naar huis was gegaan om zijn moeder in Liverpool te bezoeken en dat we het filmen na een korte onderbreking zouden hervatten.” De anderen kwamen terug de studio in en namen, vreemd genoeg, covers door van ‘Don’t Be Cruel’ en ‘It’s Only Make Believe’, voordat werd afgesloten met ‘The Long and Winding Road’, ‘Adagio For Strings’ en, van het Witte Album, ‘Martha My Dear’. “Aan de eind van de dag werd ik verzocht om alle apparatuur terug te brengen naar het verhuurbedrijf en verdere instructies af te wachten,” zegt Parrott.
Spanningen waren al langer merkbaar in de studio, lang voor de ‘Get Back’ sessies. Richard Langham, een techniscus die jarenlang werkte in Abbey Road, herinnerde zich hoe de stemming tijdens de sessies van The Beatles door de jaren was veranderd. “Je voelde de spanning,” verklaarde hij. “[The Beatles] waren allemaal erg aardig tegen ons. We werden nooit gedupeerd door dit alles. Er waren een heleboel mensen die niet wilden werken aan de Beatles sessies. Er ging een soort grap over rond, als je ondeugend was dan werd je op een Beatles sessie gezet.”
De discussie ging nu over de vraag hoe verder te gaan zonder Harrison. Er was, vreemd genoeg, haast een gevoel van complete ontkenning van het feit dat hij was vertrokken. Lindsay-Hogg opperde zelfs dat ze bij het live concert gewoon konden zeggen dat hij ziek was. Wat John Lennon betreft, zijn beroemde reactie luidde: “Als hij dinsdag niet terug is, nemen we gewoon Clapton.”
Terwijl het vertrek van Harrison in retrospectief rampzalig kan lijken, krijgt men niet die indruk bij het beluisteren van de onofficiële tapes van die dag. Sommige opnames onthullen dat het breekpunt voor Harrison kan zijn voortgekomen uit een rommelige versie van ‘Two of Us’. Net na de eerste gitaaraccoorden van ‘I Saw Her Standing There’ lijkt het er inderdaad op dat Harrison de groep verlaat. Hij zegt vrij onverschillig, “Ik stap uit de band. Jullie kunnen een advertentie plaatsen in de NME.” Hij lijkt ook nog een opmerking te maken over de persafdeling van Apple, die maar een reden moet bedenken voor zijn vertrek uit de band.”
Zonder ook maar een beat te missen, gaan de overige drie daarna over op ruige, gehaaste, bijna hysterische versies van ‘I’ve Got a Feeling’, ‘Don’t Let Me Down’ en ‘Maxwell’s Silver Hammer’. Al deze nummers werden gespeeld op een klaarblijkelijk schertsende manier met hectische en komische vocals van John en Paul. John’s komische ‘oerschreeuwerige’ zangwijze toont oftewel zijn complete gebrek aan bezorgdheid aan over het vertrek van Harrison oftewel een nerveuze afkering van de wijze waarop deze sessies volledig in elkaar zijn gestort.
De zeven dagen van continue filmen waren anders dan alles wat de band ooit eerder had gedaan.
De tijden van hun live optredens lagen achter hen, ze hadden in geen jaren gerepeteerd. Ook was er geen duidelijk plan over de doelstelling van de repetities. Het feit dat ze werden gefilmd in de kille, viskom-achtige studio van Twickenham heeft ongetwijfeld bijgedragen aan de oplopende spanningen bij de repetities.
Wat ging er om in de hoofden van the Beatles terwijl ze aan het spelen waren in Twickenham? Laat er sprake zijn geweest van spanning, er moet daarnaast toch ook een andere sensatie voelbaar geweest zijn. Onder het spelen van hun oude nummers en vooral de covers van hun vroege podiumwerk, moeten toch herinneringen uit hun hongerige jaren door hun hoofden zijn gegaan. Toen ze spontaan nummers doornamen als ‘Hippy, Hippy Shake’, ‘Dizzy Miss Lizzy’ en ‘Money’, dachten ze toen aan de zweterige nachten in de de donkere Cavern kelder in Liverpool? Herinnerden ze zich hoe moe en doorgedraaid ze waren nadat ze er set na set uit knalden in de Kaiserkeller, de Star Club en de Top Ten Club in Hamburg, Duitsland? Het onophoudelijke toeren door Engeland, Amerika en het oosten en alle televisieshows die ze hadden gedaan moeten toch in hun gedachten zijn opgekomen terwijl ze bepaalde nummers speelden. Droeg het bij aan hun ellende, de herinnering aan de uitputtende schema’s van toen, of inspireerde het droefheid, in het besef dat de cirkel bijna rond was en het einde duidelijk in zicht? Er moet dat besef geweest zijn van wat er gebeurt als oude vrienden, die al lang uit elkaar zijn gegroeid, weer bij elkaar komen. Hoe graag iedereen ook wil dat alles weer is zoals vroeger, het zal nu eenmaal niet gebeuren. Door het spelen van die oude nummers moeten de Beatles hebben geweten dat zij het lot tartten. Als personages uit een verhaal van Thomas Wolfe probeerden zij huiswaarts te huis te gaan, maar natuurlijk was er geen weg terug.
(Bron: salon.com)
(Vert: Marijke Snel – van Asperen)