Er breekt een nieuw moment aan: Beyoncé’s cover van Blackbird van de Beatles is een meesterlijke zet op het juiste moment. Geschreven door Paul McCartney als eerbetoon aan de burgerrechtenbeweging is het volkomen logisch dat de superster het op Cowboy Carter laat horen.
Geschreven door Paul McCartney voor het dubbelalbum The Beatles uit 1968 van de Beatles (ook wel ‘the White Album’ genoemd). Blackbird is niet het meest voor de hand liggende nummer dat 55 jaar later (hernoemd naar Blackbiird) op het nieuwe Beyoncé-album verschijnt. Het is echter volkomen logisch dat de superster het covert op haar zogenaamde ‘countryalbum’, Cowboy Carter.
Terwijl gewone luisteraars zouden kunnen denken dat Blackbird een lied is over een kleine gevleugelde bezoeker van de tuin – het delicaat mooie origineel van de Fab Four begint immers met ‘merel zingt in het holst van de nacht…’ en bevat vogelgezang. Het lied heeft eigenlijk betrekking op de burgerrechtenbeweging en de vrouwenemancipatie, thema’s die diep resoneren met Beyoncé.
McCartney schreef het als eerbetoon aan de Little Rock Nine, een groep studenten die met rassendiscriminatie te maken kreeg, nadat ze in 1957 op de geheel witte middelbare school in Little Rock waren begonnen. Het incident trok nationale aandacht omdat het een testcase was van Brown v Board van Onderwijs, een uitspraak van het Hooggerechtshof, dat zei dat segregatie op dergelijke scholen ongrondwettelijk was. De gouverneur van Arkanas, Orval Faubus, was het daar niet mee eens en stuurde de nationale garde om de studenten te beletten het pand binnen te gaan. Nadat vervolgens federale troepen waren ingezet om hen naar binnen te begeleiden, had de jonge burgerrechtenbeweging echter negen helden en de aandacht van de wereld – inclusief McCartney.
Het nummer zelf is ontstaan tijdens de reis van de Beatles naar Rishikesh, India, waar ze transcendentale meditatie bestudeerden. McCartney heeft beschreven hoe hij op een ochtend werd geïnspireerd door de roep van een merel. Later, thuis in de keuken van zijn boerderij in Schotland, pakte hij een akoestische gitaar en liet het idee zich ontwikkelen met behulp van de akkoordprogressies van Bachs Bourrée in E Minor, die hij en George Harrison in hun kindertijd hadden leren spelen.
“Ik had gehoord over de burgerrechtenproblemen die zich in de jaren zestig afspeelden, vooral in Alabama, Mississippi en Little Rock”, vertelde hij in 2018 aan het tijdschrift GQ. “Ik dacht dat het heel goed zou zijn als ik iets kon schrijven dat, als het ooit een van de mensen zou bereiken die met deze problemen kampen, hen een beetje hoop zou kunnen geven. Dus schreef ik Blackbird.”
De teksten, die slechts enkele weken na de moord op Martin Luther King zijn geschreven, zijn, vooral de openingsregels, doordrenkt van metafoor en symboliek. McCartney vertelde GQ verder hoe “in Engeland een vogel een meisje is [of was in de jaren zestig jargon], dus ik dacht aan een zwart meisje dat dit meemaakte – weet je, nu is het jouw tijd om op te staan, jezelf te bevrijden, en neem deze gebroken vleugels”. Er is misschien een verwijzing naar de Little Rock-studenten zelf in de zin ‘je hele leven heb je alleen maar gewacht op dit moment om vrij te zijn’. (Kort voordat John Lennon in 1980 werd vermoord, beweerde hij een “belangrijke” regel aan het lied te hebben bijgedragen, hoewel hij de identiteit van de regel meenam naar zijn graf.)
De voltooide opname – met McCartney, zijn gitaar en tikkende voet, samen met merelgeluiden van een tape – kostte de Beatle 32 opnames voordat hij er blij mee was. Jaren later, in 2016, speelde McCartney in Little Rock en ontmoette hij Thelma Mothershed-Wair en Elizabeth Eckford, twee van de oorspronkelijke studenten en twitterde dat het was: “Ongelooflijk om twee van de Little Rock Nine te ontmoeten – pioniers van de burgerrechtenbeweging en inspiratie voor Blackbird.”
Beyoncé is bepaald niet de eerste artiest die Blackbird covert. Mensen als Billy Preston, Sarah McLachlan, Crosby, Stills & Nash, de Dandy Warhols en zelfs Dave Grohl hebben het allemaal geprobeerd. Maar haar versie heeft een diepe weerklank: een spirituele interpretatie met subtiele strijkers, met nadrukkelijk de zwarte Amerikaanse countrysterren Brittney Spencer, Tanner Adell, Tiera Kennedy en Reyna Roberts – muzikanten die moeite hebben gehad om voet aan de grond te krijgen in het beruchte Nashville establishment waarin vrouwen en zwarte kunstenaars vaak worden gemarginaliseerd. Door het lied en de historische betekenis ervan aan haar grote, grotendeels jeugdige publiek te introduceren, heeft Beyoncé dit tijdloze, maar altijd actuele juweeltje een nieuw moment gegeven om te schijnen.
Bron: The Guardian 29 maart 2024
Vertaling: Albert Braam