Ze zouden komen, dat was zeker. Maar toch enkele dagen vóór de komst die onbepaalde onzekerheid. Ringo was ingestort. Jimmy Nicoll viel in. Hem was de eer te beurt gevallen om zijn plaats in te nemen in ’s werelds beroemdste thee-orkest The Beatles.
Direkt na het bezoek aan Nederland nam Ringo, in Nieuw Zeeland, zijn plaats weer in achter het drumstel. Gelukkig: de wereld kon weer ademhalen, de Fab Four waren weer kompleet. Van Jimmy Nicoll hebben we daarna niets meer gehoord, terwijl de plaatjes van bovenstaande groep jarenlang populair bleven.
The Beatles in Nederland, wat een belevenis. Eerst die spanning: komen ze wel, komen ze niet. Organisator Ben Essing dinsdagavond 2 juni 1964 met al zijn medewerkers bijeen om de laatste instrukties te geven. Op dat moment is er door het plotselinge uitvallen van Ringo nog niets zeker over hun komst.
De volgende dag verschijnt pas een foto in de krant van John, George en Paul, die in een soort tent samen met Jimmy Nicoll repeteren. Op dat moment staat vast dat The Beatles toch komen. Eerst een korte tour door Denemarken en dan vrijdagochtend 5 juni 1964 is het zover.
The Beatles zetten voet op Nederlandse bodem, op Schiphol. Het zal de tweede keer worden dat zij in Nederland zijn. De eerste maal als een onbekend gefigureerd studentengroepje dat in een oude Bedfordbus van Hoek van Holland op weg gaat naar hun eerste optreden in Hamburg. Met daarin verweven de bekende anekdotes uit Arnhem.
Op Schiphol werden the Beatles welkom geheten door vier meisjes in Volendams kostuum, Hollandser kon het niet. Een menigte van enkele duizenden heetten en schreeuwden the Beatles een welkom toe. Een massa die deed vermoeden alsof er een belangrijk staatshoofd ons land met een bezoek kwam vereren. Mede daardoor is het niet verwonderlijk dat het gehele bezoek van the Beatles aan ons land totaal door alle nieuwsmedia werd gevolgd. Het was iets dat ik later niet meer tegen zou komen. Kun je je voorstellen dat een wereldster als David Bowie wordt gefilmd en geïnterviewd voor het NOS-journaal als hij ons land even aandoet als onderdeel van een wereldtoernee? Nee natuurlijk, maar anno 1964 is alles wat Beatles betreft nieuws dat gevreten wordt. Zo doet de NCRV een live-verslag van de aankomst op Schiphol. Snel worden the Beatles daarna doorgereden naar het Doelenhotel in Amsterdam. Eigenaar Caransa had daags ervoor in de krant verteld dat hij niet bang was om de Beatles in zijn hotel te herbergen ondanks de massa die dat met zich mee zou brengen.
Toen ik die vrijdagmiddag op de brug stond bij het Muntplein, stond het er werkelijk afgeladen. Dwanghekken en politie te paard hielden de – toen zo geheten – teenagers in bedwang. Toen de zwarte Mercedes voorbij reed, zag ik George Harrison. Hij zwaaide en ik zag voor ’t eerst een Beatle in levende lijve. Een fraktie maar, want de wagen stoof daarna de Vijzelstraat in op weg naar Treslong in Hillegom, waar een tv-optreden zou worden geregistreerd. Een optreden dat aanvankelijk gepland stond als een playback-optreden, doch de microfoons stonden open dus het werd gedeeltelijk playback met wat live-gezang.
Voor dit optreden hadden de Beatles een interview met Berend Boudewijn. In de VARA Beatlesdag van 1982 bleek Berend zich dit nog heel goed te herinneren. Herman Stok (van Tijd voor Teenagers en Top of Flop) vroeg aan de in de zaal gezeten fans wat ze wilden weten van the Beatles. In de foyer vertaalde Berend deze vragen en the Beatles beantwoordden deze vragen op de voor hun zo bekende humoristische wijze. Zo vertelde John dat hij zijn vrouw tweedehands had gekocht op de markt in Nairobi. De vragen die toen gesteld werden gaven aan hoe knullig en niet ter zake doende wij bezig waren. ‘Who mend your stockings when you are on journey?’
’s Avonds stond ik weer bij het Muntplein maar nu aan de andere kant van het hotel. Om precies te zijn aan de kant van de Kloveniersburgwal. Spreekkoren als ‘Paauul, Paauul’ of ‘Joohhnn, Joohhnn’ of… inderdaad één van de overige twee waren niet van de lucht. Soms verscheen er iemand op het balkon of een schim achter een gordijn waarvan dan iedereen dacht dat het degeen was waar om geroepen werd. Wat the Beatles ’s nachts zouden doen was niet bekend maar in 1970 had John in zijn befaamde Rolling Stone interview gezegd dat er van hem een foto moest bestaan, waarop hij in Amsterdam bij een hoer uit de deur was gekropen.
’s Avonds waren er op het journaal uitgebreide beelden over de aankomst op Schiphol en in de hal van het hotel stelden the Beatles zich voor. Later op de avond kregen wij een documentaire te zien over Liverpool en zijn groepen. Het begon met beelden van de Mersey met op de achtergrond There’s a Place.
De volgende dag 6 juni 1964 was de belangrijkste dag van het bezoek. Je moest toen nog op zaterdag naar school, dus dat werd spijbelen. Al gauw bleek dat ik niet de enige was, weer stond er zo’n geweldige menigte. Nu zouden the Beatles een rondvaart maken door de Amsterdamse grachten. De VARA Radio bracht een live-verslag. De beelden die toen kwamen kan iedereen zich nog wel herinneren. Een op de gracht meehollende menigte met sommigen die het vuile grachtenwater voor lief namen en er een duik in namen om op die manier zo dicht mogelijk bij hun idolen te komen. Een fotograferende John en Paul die dachten: ‘Terug in Engeland geloven ze dit nooit.’
’s Middags stond ik in Blokker. Grasvelden volgestouwd met fietsen en bromfietsen. Een Noordhollands veilingdorp stond op zijn kop. Weer al die opdringerige fans die er alles voor over hadden om zo dicht mogelijk bij hun idolen te komen. Toen twee meisjes uit Amsterdam mij toevertrouwden, dat ze heel graag een kind van Paul of ook wel van John wilden, toen was mijn tere kinderhart aardig geschokt. Nee dit soort idealen had ik niet als 14-jarige mannelijke fan. De aankomst van the Beatles verliep snel, voordat je het door had, stond de bekende Mercedes reeds bij de ingang van het veilinggebouw. De VARA maakte een filmverslag van de trip van Amsterdam naar Blokker. Daarin beelden van een gekke-bekken-trekkende-Paul. Een film die ik ook nooit meer ergens heb gezien. Er zou een middag- en een avondconcert worden gegeven. De kaartjes kostten een tientje, en de akkommodatie was niet vergelijkbaar met de tegenwoordige concertzalen. Immers, de Blokkerse lokatie bleef een veilinghal die, nu de sinaasappelkistjes weg waren, gebruikt werd voor de topattraktie die de Beatles nu eenmaal waren.
Het was slechts een half jaar daarvoor dat de eerste Beatlessingle de hitparade besteeg, althans wat ons land betrof. Een half jaar na She Loves You en dat met dit ongekende sukses. Dit had niet alleen met muziek te maken maar moest ook een tijdverschijnsel zijn en moest daardoor veel indringender zijn geweest. Dit bleek duidelijk tijdens het concert met een voorprogramma waar de oubolligheid van afdroop. Dit gevolgd door the Beatles live. Ze speelden al hun grote hits, in de volgorde zoals je die tegenkomt op de bootlegs van USA tour 1964. Het slotnummer was het onbekendst Long Tall Sally. Deze single (aanvankelijk een e.p. samen met de songs Slow Down Matchbox, en het meesterlijke Lennonwerkje I Call Your Name) was nieuw en moest de periode overbruggen tussen de release van de Can’t Buy Me Love single en de A Hard Day’s Night soundtrack. Want die muziek stond al op de band op het moment dat the Beatles nog She Loves You stonden te schreeuwen. Muziek hoorde je niet er werd gegild en in de gangpaden deed men danspasjes die je later nog op elke bruiloft zou tegen komen, de twist. Het verschijnsel hysterie was het publiek aangeschreven, maar het wás er ook. Een totale uiting van overdrijving – de Beatlehysterie.
Tussen het middag- en avondconcert lagen The Beatles wat uit te rusten in een kantine-achtige ruimte. Niemand buiten bleek toen te weten waar ze waren. Het concert verliep verder ordentelijk en als je het programmaboekje bekeek waren er ook niet veel mogelijkheden om het totaal uit de hand te laten lopen (niet fotograferen, niet gaan staan, geen alcoholhoudende dranken etc.). Alhoewel het precies twee maanden later zou zijn dan een ander nogal bekend groepje uit Engeland ervoor zorgde dat het Kurhaus in Scheveningen bijna gesloopt werd.
Toen the Beatles vertrokken uit de veilinghal werden er schijnwerpers op de achterkant van hun Mercedes gericht en werd er van alle kanten gefotografeerd. Even later stoven mijn helden terug naar hun hotel in Amsterdam. De volgende morgen vermeldde de radionieuwsdienst dat de langharige Beatles via Londen hun trip hadden voortgezet naar Nieuw-Zeeland. Het Beatlesbezoek aan ons land was ten einde gekomen. Mijn moeder stelde die zondag vast dat de dag daarvoor de mooiste dag in mijn leven moest zijn geweest. Ik wist dat nog niet zo zeker. Hetzelfde gold dat ik niet zeker wist dat the Beatles als live-band nooit meer in ons land zouden optreden. Maar ik wist ook niet dat diezelfde Beatles na juni 1964 nog jaren lang mijn leven zouden beheersen en nog de mooiste muziek uit hun karriëre zouden gaan maken.
(Bron: BeatlesVisie nr. 18 – Juni 1984 – Orgaan van de Nederlandse Beatlesfanclub)
Door: Jan Tijmes