In de verhalen over de eerste Beatles-bassist Stu Sutcliffe en zijn Duitse verloofde Astrid Kirchherr stuiten we steeds op de naam van Klaus Voormann. Door een toevallige samenloop van omstandigheden heeft ook Klaus bijgedragen aan het imago van The Beatles en je zou kunnen zeggen dat de groep uit Liverpool, die in 1960 voor een serie optredens op de Hamburgse Reeperbahn verzeild raakte, het leven van de op 29 april 1942 in Berlijn geboren kunststudent heeft bepaald.
Na te zijn opgegroeid in een welgestelde artsenfamilie volgde Klaus een grafische opleiding aan de kunstacademie in Berlijn, die hij in 1957 voortzette in Hamburg. Daar leerde hij fotografe Astrid Kirchherr kennen. Op een avond in 1960, zo vertelt Klaus, had hij ruzie met Astrid en zwierf hij wat rond in de wijk St. Pauli en werd hij aangetrokken door rock-‘n-rollklanken die uit de Kaiserkeller kwamen. ‘Het waren Rory Storm and the Hurricans. De volgende groep die optrad waren The Beatles. Ik was sprakeloos!’ zegt Klaus hierover.
Klaus moest zijn vriendin afstaan aan Stu, maar hij raakte bevriend met het viertal dat korte tijd later wereldwijd zou doorbreken. In 1962 nodigden George Harrison en Ringo Starr Klaus uit naar Londen te komen. Hij werd er aangestoken door het rock-‘n-rollvirus. In 1963 keerde Klaus terug naar Hamburg waar hij zijn eerste groep vormde, Paddy, Klaus & Gibson. In 1965 was hij, inmiddels een ervaren basgitarist, terug in Londen, waar hij lid werd van de groep Manfred Mann. Met hen scoorde hij hits als ‘Pretty Flamingo’ en ‘Ha ha said the clown’. Zijn grafische talent en opleiding kon hij volop gebruiken toen The Beatles hem vroegen de hoes van hun elpee ‘Revolver’ te ontwerpen. Het leverde hem een Grammy Award op. Nadat hij Manfred Mann had verlaten, sloot Klaus zich aan bij John Lennons Plastic Ono Band en zo was hij te horen op ‘Give Peace A Chance’. Ook op de eerste solo-elpees van John werd de basgitaar bespeeld door Klaus, inclusief zijn grootste hits als ‘Cold Turkey’, ‘Instant Karma’, ‘Mother’, ‘Imagine’, ‘Jealous Guy’ en ‘Whatever Gets You Thru The Night’. Voor George speelde Klaus mee op ‘All Things Must Pass’ (‘My Sweet Lord’) en bij ‘The Concert For Bangla Desh’. Voor Ringo speelde hij mee op ‘It Don’t Come Easy’, op de elpee ‘Ringo’ met o.a. ‘Photograph’ en ‘You’re Sixteen’, en op de elpees ‘Goodnight Vienna’ en ‘Rotogravure’.
Het contact van Klaus met The Beatles was zelfs zo goed dat toen Paul McCartney in 1970 verklaarde ermee te stoppen, John, George en Ringo nog even hebben overwogen Klaus te vragen bij The Beatles te komen en samen door te gaan. Dat plan is echter nooit uitgevoerd. Zo had Klaus toch bijna, na negen jaar, uiteindelijk de plek van Stu overgenomen…
Rond 1972 verhuisde Klaus naar Los Angeles en bouwde daar verder aan zijn carrière als studiomusicus. In de jaren 80 produceerde hij de Duitse groep Trio, die een mijoenenhit had met ‘Da Da Da’, maar in 1990 keerde hij terug naar de tekentafel. Samen met Astrid Kirchherr en fotograaf Jürgen Vollmer, die de meeste podiumfoto’s van The Beatles in hun Hamburgtijd (1960-1962) maakte, ontwikkelde hij het idee om een boek over die tijd, ‘Hamburg Days’, te maken. Klaus begon in 1992 met de tekeningen. Omdat alle locaties waar The Beatles hun sporen achterlieten, waren vernietigd, moest Klaus de historische scènes stuk voor stuk reconstrueren. Niemand minder dan Paul McCartney hilep hem daarbij door oude documenten ter beschikking te stellen en herinneringen met Klaus te delen. Toen hij de informatie had verzameld, reconstrueerde Klaus met de hulp van acteurs, filmsets en belichting de historische scènes. Alles werd vastgelegd op video en foto’s, die hij gebruikte om zijn fotorealistische tekeningen en schilderijen te maken.
Tussendoor, in 1996, werd hij door Neil Aspinal van Apple gevraagd de ontwerpen te maken voor het ultieme Beatles-project ‘Anthology’, bestaande uit cd’s, video’s en boek.
In 1999 verscheen het boek ‘Hamburg Days’, dat uit twee delen bestaat. Deel 1 vertelt het verhaal van The Beatles in Hamburg met de woorden, herinneringen en meer dan 200 tekeningen van Klaus Voormann en de foto’s van Astrid Kirchherr. Deel 2 omvat onder meer reproducties van zes olieverfschilderijen van Klaus. ‘Hamburg Days’ is niet goedkoop: 465 dollar bij Genesis Publications. Klaus Voormann heeft een eigen website (www.voormann.com) waar je meer kunt lezen en zien van zijn leven en werk.
Vertaling: Matthieu van Winsem
25/7/2003