‘Let It Be’: Het echte verhaal over het hemelse bezoek van Mother Mary aan Paul McCartney

BFNLNieuws

“When I find myself in times of trouble, Mother Mary comes to me/Speaking words of wisdom: Let it be;”

(“Als ik het ergens moeilijk mee heb, komt Moeder Mary bij mij/Zij spreekt de wijze woorden: Laat maar gaan.”)

Dromen hebben het altijd goed voor gehad met Paul McCartney. Zo is algemeen bekend dat hij op een morgen in 1965 wakker werd met de complete melodie voor ‘Yesterday’ in zijn hoofd, een melancholisch deuntje dat zijn ultra zonnige reputatie als ‘lieve’ Beatle versterkte. Zijn problemen hadden ver weg geleken in die opwindende dagen van Beatlemania, maar drie jaar later was de droom die hij beleefde met zijn mede bandleden veranderd in een nachtmerrie van creatieve onenigheid, zakelijke heibel en persoonlijke aanvaringen.

“Ik ging echt door een moeizame periode zo rond de herfst van 1968,” memoreert McCartney later in het boek ‘The Right Words at the Right Time’ (‘De Juiste Woorden op het Juiste Moment’) van Marlo Thomas. “Het was laat in de carrière van the Beatles en we waren begonnen aan een nieuw album, de opvolger van het ‘White Album’. We begonnen als groep problemen te krijgen. Ik denk dat ik aanvoelde dat the Beatles uit elkaar gingen vallen, dus bleef ik op tot diep in de nacht om te drinken, drugs te gebruiken en uit te gaan, zoals veel mensen toen deden. Ik nam het er nogal flink van.”

Het was in die periode, tijdens een van de korte momenten dat zijn slapeloosheid werd onderbroken door een onrustige slaap, dat hij opnieuw werd opgezocht in zijn dromen – dit keer door een kalmerende aanwezigheid van vertrouwen en moed. Toen hij de volgende morgen opgeknapt wakker werd, schreef McCartney de herinnering aan deze ontroerende ervaring op voor een nieuw nummer.

When I find myself in times of trouble, Mother Mary comes to me/Speaking words of wisdom: Let it be.

In de jaren daarna zouden fans wereldwijd deze verschijning uitleggen als de maagd Maria, Moeder van Jezus, maar in feite was de verwijzing van de schrijver van het nummer veel letterlijker dan dat. Hij had de warme troost gevoeld van zijn eigen moeder, Mary Mohin McCartney, die was overleden aan borstkanker toen hij pas 14 jaar was. “Ik droomde dat ik mijn moeder zag, die al zo’n 10 jaar dood was,” vertelde hij schrijver Barry Miles in de geautoriseerde biografie Many Years from Now. “Het was fantastisch om haar te zien, want dat is zo geweldig aan dromen: voor even ben je echt weer samen met die persoon; daar zijn ze en het lijkt alsof jullie allebei fysiek weer samen zijn.

Het was zo wonderbaarlijk voor mij en ze was heel erg geruststellend. In de droom zei ze: ‘Het komt allemaal goed’. Ik weet niet zeker of ze de woorden ‘Let it Be’ gebruikte, maar dat was wel de kern van haar advies. Het was: ‘Maak je niet teveel zorgen, het komt allemaal goed.’ Het was zo’n lieflijke droom dat ik bij het wakker worden dacht, ‘Oh, het was echt fantastisch om weer bij haar te zijn.’ Ik voelde me zeer vereerd met die droom. Dus daarom schreef ik het nummer ‘Let It Be’.”

De woorden kwamen uit dezelfde onderbewuste bron als de sombere lyrics voor ‘Yesterday’. Het plotselinge overlijden van Mary verwoestte de familie McCartney, voor wie zij de primaire bron was van kracht en steun. “Ze was verpleegster, mijn Mam, en werkte heel hard, omdat ze het beste wilde voor ons. We hadden het niet zo breed als familie – we hadden geen auto, ternauwernood een televisie – dus allebei mijn ouders werkten buiten de deur, en Mam leverde minstens de helft van het gezinsinkomen. ‘s Avonds als ze thuis kwam, ging ze meteen koken, dus we hadden net zoveel tijd om samen door te brengen.

Maar ze was gewoon een heel rustgevende aanwezigheid in mijn leven.” Onwetend gehouden over haar ziekte, was McCartney zo verdoofd door de schok van haar overlijden dat zijn eerste reactie was om impulsief te roepen: “Wat moeten wij nu zonder haar geld?” Het was een zin die hem nog jaren zou achtervolgen.

McCartney zou met zijn verdriet om leren gaan door zich helemaal te gooien op het leren gitaarspelen. Dat zou ook de basis vormen voor zijn vriendschap met John Lennon, die zijn eigen moeder amper twee jaar later zou verliezen bij een verkeersongeluk. “Dat werd een grote verbindende factor tussen John en mij,” zei McCartney in de Beatles documentaire Anthology. “We hadden allebei deze emotionele beroering waar we mee om moesten gaan en, omdat we tieners waren, moesten we er heel snel mee om laren gaan.”

Samen, stimuleerden ze het creatieve in elkaar. Hoewel het misschien wat te ver gaat om te suggereren dat de eerste poging tot componeren van McCartney, ‘I Lost My Little Girl’, direct was geinspireerd door het familietrauma, wordt ‘Yesterday’ wel erg aangrijpend als je het beschouwt vanuit het perspectief van een verwarde jonge knul die iets verkeerds zei nadat hem zijn moeder plotseling was ontnomen.

“Why she had to go I don’t know, she wouldn’t say/I said something wrong, now I long for yesterday.”

(“Waarom ze moest gaan weet ik niet, dat wilde ze niet zeggen/Ik zei iets verkeerds, nu verlang ik naar gisteren.”).

Waar ‘Yesterday’ met herinneringen vol spijt een grens betekende aan zijn zorgeloze dagen van roem, voorspoed en verering, schept ‘Let It Be’ precies het tegenovergestelde beeld – en biedt het hoop diep vanuit zijn donkerste plek. “Ik werd wakker met een fantastisch gevoel. Het was serieus net alsof ze me had opgezocht op dit zeer moeilijke punt in mijn leven en ze gaf me deze boodschap: Wees aardig, vecht niet overal tegen, doe gewoon je best en ga met de stroom mee en dan komt het allemaal goed.”

Het nummer kreeg zijn eerste vorm in januari 1969, tijdens de kwellende opnamesessies voor wat toen bekend stond als Get Back, een multimedia project bestaande uit een televisie special en een live album.

De onderlinge relaties tussen de Beatles waren toen nog explosiever dan ze al waren bij de opnames voor het White Album, 6 maanden eerder, en McCartney voelde de onherstelbare afbrokkeling van de groep. Gelukkig werd zijn moreel nieuw leven ingeblazen door de nieuwe vrouw in zijn leven: zijn aanstaande echtgenote Linda Eastman. “Niet zo lang na deze droom was ik samen met Linda, wat mijn redding was,” herinnerde hij zich. “En het leek alsof mijn moeder haar had gestuurd, zo zou je kunnen zeggen.”

De hele Get Back ervaring was zo onaangenaam dat de tapes een jaar lang op de plank bleven staan, een periode waarin the Beatles het voor elkaar kregen om nog een laatste album op te nemen, Abbey Road, genoemd naar hun langdurige creatieve thuisbasis. McCartney kwam daar terug op 4 januari 1970 om samen met George Harrison en Ringo Starr de laatste hand te leggen aan het eerder opgenomen ‘Let It Be’. Door omstandigheden die kenmerkend waren voor hun vervreemding was Lennon niet aanwezig bij deze sessie; in plaats daarvan stond Linda aan McCartney’s zijde om hem aan te moedigen en, heel ongewoon, een creatieve bijdrage te leveren.

“Het nummer is een van de eerste muzikale dingen die Linda en ik ooit samen deden,” herinnerde hij zich. “Ik dacht alleen maar ‘Oh, het zou een goed idee zijn om een harmonie te overwegen.’ Ook al was Linda geen professionele zangeres, ik had ze wel horen zingen thuis en wist dat ze toon kon houden en de hoogte kon halen. Dus heeft ze het geprobeerd en het werkte, dus bleef het op de plaat staan. Je kunt het tot op de dag van vandaag horen.” Harrison leverde ook een bijdrage aan de backing vocals en daarnaast een nieuwe gitaarsolo, waarmee de laatste Beatles opnamesessie een feit was.

‘Let It Be’ zou de laatste single worden voor de bekendmaking van hun breuk in april en daarnaast de titel track van de zwanenzang elpee die een maand later werd uitgebracht. Het heeft sinds die tijd de status verworven van een geliefde moderne hymne, die onschatbaar veel miljoenen mensen vreugde en inspiratie biedt. In 1986 werd het gekozen voor de met sterren bezaaide finale op het Londense podium van Live Aid, en werd Mary’s hemelse boodschap van vertrouwen de wereld rond gestraald. Het nummer bracht zijn schrijver opnieuw troost in 1998, toen een menigte van 700 het zong bij de uitvaart van Linda, die haar strijd tegen borstkanker had verloren. Voor McCartney was het een hartverscheurende echo van de tragedie die hij als jongen had moeten doorstaan, maar opnieuw wist muziek hem er doorheen te slepen.

Ondanks de intens persoonlijke betekenis van het nummer, staat McCartney zeer goedhartig tegenover enkele meer religieuze interpretaties. “Moeder Mary maakt het min of meer quasi religieus, dus zo kun je het ook zien, dat maakt mij niet uit, “ zei hij tegen Miles. “Ik vind het prima als mensen het willen gebruiken om hun geloof te ondersteunen. Ik heb daar geen probleem mee. Ik denk dat het een groot ding is om enige vorm van geloof te hebben, in het bijzonder geloof in de wereld waarin we leven.”

(Bron: aleteia.org)

(Vertaling: Marijke Snel-van Asperen)