Een klein wonder was het. Een zilveren schijf van 12 centimeter doorsnee met daarop muziek. Hoe het precies werkte was erg onduidelijk. Geen groeven meer te zien en het aflezen gebeurde met behulp van een laser. Het klonk erg futuristisch in die tijd en dat was het ook. De Compact Disc stond in de jaren ’80 aan de wieg van de digitale revolutie, alhoewel we ons dat toen nog niet besefte. Want niemand maakte zich druk over die nullen en enen en wat je daar uiteindelijk allemaal mee kon doen. De muziek- en filmindustrie om zeep helpen bijvoorbeeld… Nee, iedereen was vol van de muziek op de Compact Disc. Geen hinderlijke tikken meer, geen muziek die overslaat, een perfecte geluidskwaliteit en een ongekende muzikale dynamiek. Dát was de Compact Disc.
Inmiddels zijn al die voordelen wel achterhaald. Destijds dachten we nog dat je de schijfjes ook als onderzetter kunt gebruiken. Maar we weten nu dat ze dan nog harder gaan tikken en overslaan dat die ouwe vertrouwde LP’s. Als ze bekrast überhaupt nog wel afspelen. En niet voor niets is de LP weer helemaal terug van weggeweest, want zeg nu zelf, wat klinkt er nu beter? Inderdaad, de langspeelplaat! Een slecht opgenomen of gemasterde CD klinkt als een orkest of bandje dat achter het zwaar velours gordijn van de plaatselijk schouwburg staat te spelen.
Maar toen de Compact Disc in zwang raakte was niemand daar nog van overtuigd. Sterker nog, in rap tempo werden al het ouderwetste vinyl in het hippe CD formaat uitgebracht. Zo niet de Beatles-albums. Zoals het Apple betaamde lieten de Beatles-CD releases erg lang op zich wachten. Maar toen in 1987 eindelijk de Beatles catalogus gedigitaliseerd uitkwam was het ook wereldnieuws en werden de platenzaken platgelopen. Ikzelf werkte toen als weekendhulp op de sportafdeling van V&D Roosendaal. Helaas niet bij de muziekafdeling, maar die bevond zich gelukkig vlak naast mijn domeintje.
Ieder moment dat ik geen sportschoenen of tennisracket moest verkopen, stond ik me te vergapen aan die glanzende mini Beatle-LP’tjes met superieure geluidskwaliteit. Op de hoesjes van Please Please Me, With The Beatles, A Hard Days Night en Beatles For Sale was een sticker geplakt met de tekst ‘ADD should read AAD’. Hocus Pocus in die tijd (wilde niet meer of minder zeggen dat ze er niet in waren geslaagd om een digitale remix te maken), maar het maakte het er extra magisch op. De CD’s werden gefaseerd uitgebracht en in de loop van de maanden stond de hele serie trots en magnifiek uitgestald. Zoals gebruikelijk in die tijd had ik niet het geld om ze gelijk aan te schaffen, maar in dat probleem werd voorzien door een V&D collega die ze dubbel bleek te hebben. Voor een klein bedrag kon ik er een aantal overnemen en kon ook voor mij het digitale Beatles avontuur beginnen.
Met terugwerkende kracht schrikken we van de slechte geluidskwaliteit van de CD releases van toen. Dat is in 2009 zeer behoorlijk rechtgetrokken. Maar toen ik Please Please Me voor het eerst in mijn Sony CD speler had gestopt kon ik niet geloven wat ik hoorde. Ik hoorde werkelijk álles (of dacht werkelijk alles te horen) en waande mezelf op nog geen meter afstand van de Beatles, alsof ze live in mijn zolderkamertje aan het spelen waren.
Het absolute hoogtepunt was Anna (Go To Him). Niet omdat het het beste was dat ze ooit hebben opgenomen, maar omdat Ringo’s piepende basedrum pedaal duidelijk te horen is. Opwinding ten top, dichter bij de Fab Four kon je niet komen. En wat zou er allemaal nog meer te ontdekken zijn op de CD’s die ik nog moest doorspitten? Kleine versprekingen, foute gitaarnootjes, verborgen boodschappen..? Ik hoefde me niet meer te vervelen de komende tijd.
Aan het piepende basedrum pedaal ben ik me na verloop van tijd alleen maar gaan storen. Ik kon het liedje niet anders meer horen op een gegeven moment. Om die reden alleen al waren de 2009 releases een verademing. Niet alleen werden de bas, drums en akoestische gitaren in warm ere hersteld en klonk de muziek beter dan ooit tevoren, ook het hinderlijk piepende pedaal was aardig weggepoetst.
Gelukkig zijn we heden ten dage weer terug gekomen bij af als het gaat om de geluidskwaliteit. Het krasloze luisteren is niet meer dé norm, maar de beleving van de klank. Daar past geen piepend pedaal bij, maar een levendig, tastbaar en warm klankbeeld. Iets waar de LP ruimschoots in voorziet alsook de prachtige geremasterde cd’s. Het uiteindelijke wonder zit hem immers niet in het medium, maar in de muziek. Toch?
– Luc van Gaans –