De waarheid over de explosieve rivaliteiten die de band verscheurden nu Sir Philip Jackson een nieuwe versie maakt van Let It Be – de iconische documentaire die voor het eerst hun destructieve verschillen blootlegde.
- Lord Of The Rings regisseur Sir Peter Jackson bewerkt oud beeldmateriaal voor een nieuwe film.
- Het was de bedoeling dat Let It Be de genieën aan het werk zou laten zien, maar legde hun rivaliteit bloot.
- Ray Connoly, de journalist aan de zijde van de Beatles in die tijd, vertelt het echte verhaal.
Toen Paul McCartney in april 1970 aankondigde dat hij niet van plan was met de Beatles te werken, viel de hele wereld over hem heen. ‘PAUL VERLAAT BEATLES’ kopten de kranten over de hele wereld.
En van de ene dag op de andere werd de meest populaire van de vier gedemoniseerd als de moordenaar van de meest geliefde entertainment-attractie ooit. Alhoewel hij een paar dagen later tegenover mij staande hield dat hij verkeerd begrepen was, was het te laat. Het geheim van de Beatles’ meningsverschillen en onderlinge strijd was naar buiten gekomen. Er zou geen weg terug meer zijn.
De Beatles luisteren een nummer terug wat ze opnamen voor de film Let It Be in 1969. Van links naar rechts, George Harrison, Ringo Starr, Yoko Ono, John Lennon en Paul McCartney. Pauls vergissing was dat hij de kat uit de zak liet over de rancuneuze atmosfeer die, tegen 1970, de groep verstikte terwijl ze in afwachting waren van het uitkomen van hun film Let It Be – waarvan nu tientallen uren opnieuw worden bewerkt door Lord Of The Rings regisseur Sir Peter Jackson voor een nieuwe film over de groep aan het werk in de studio.
Zoals Paul het zich deze week herinnerde was het filmen van Let It Be niet zo ruzieachtig als de geruchten sindsdien beweren – maar dat kwam mogelijk alleen omdat een boel tongen werden afgebeten als de camera’s draaiden. Want het is zeker dat tegen de tijd dat de film gepland was uit te komen, Lennon en McCartney, het meest succesvolle schrijversduo uit de historie, niet eens meer met elkaar praatten – laat staan samen schreven of speelden.
Er was nooit een enkele reden waarom de Beatles uit elkaar gingen. Het was een opeenstapeling van oorzaken die bijna vier jaar eerder was begonnen, in 1966, toen ze hadden besloten dat de hysterie die hen omhulde live optreden en toeren onmogelijk maakte.
Een band die samen speelt blijft samen. Maar de Beatles konden niet meer samen optreden, in het openbaar. De druk van het simpelweg de Beatles zijn was ondragelijk geworden. Toen, een jaar later, weken na het uitkomen van hun grensverleggende Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band album, werd hun manager Brian Epstein dood gevonden na het per ongeluk innemen van een overdosis drugs. Hij was 32 en was een deel van de lijm die de band bij elkaar hield. ‘Ik wist dat we het toen gehad hadden,’ zou Lennon me later vertellen.
Zicht op de achterkant van de hoes van de lp ‘Two Virgins’, van de Britse muzikant John Lennon en de in Japan geboren muzikante en artieste Yoko Ono, 1968. The Beatles waren een boyband avant la lettre, die hun vriendinnen en echtgenotes thuis lieten terwijl ze gingen werken. Maar Lennons nieuwe vriendin, de avant-garde artieste Yoko Ono, een feministe, zag de dingen niet op die manier. Waar John ging, ging zij, en, hoewel ze geen belangstelling voor rockmuziek had voordat ze hem ontmoette, begon ze onmiddellijk haar mening te uiten over wat de Beatles in de studio aan het opnemen waren.
John vond het geweldig dat ze een bijdrage leverde. De andere drie vonden het niets, vooral Paul. ‘Het werd gewoon heel moeilijk voor mij om te schrijven terwijl Yoko daar zat,’ vertelde hij me. ‘Als ik een zin moest bedenken werd ik enorm nerveus. Ik zou iets willen zeggen als ‘I Love You Girl’, maar met Yoko die op mijn vingers keek had ik altijd het idee dat ik met iets slims en avant-gardistisch moest komen.’
Terugkijkend was Paul, veronderstelt hij, ‘jaloers op Yoko…en bang voor het uit elkaar gaan van een geweldige muzikale partnerschap.’ De gebeurtenissen zouden uitwijzen dat hij een reden had om bang te zijn. Paul was niet de enige die ontdaan was. Alhoewel The White Album, dat werd opgenomen tijdens de zomer van 1968, weer een triomf voor de Beatles bleek, was de algehele atmosfeer in de studio zo snibbig dat Ringo op een gegeven moment besloot dat hij er genoeg van had.
Hij legde zijn drumstokken neer, verliet de studio en ging op vakantie, Paul achterlatend om de rol van drummer op zich te nemen op ‘Back In The USSR’. Toen hij eenmaal zijn punt had gemaakt kwam Ringo natuurlijk terug en werd het album afgemaakt. Maar de waarheid was nu onontkoombaar. John was niet langer verliefd op de Beatles. Hij was gefascineerd door Yoko.
Schijnbaar versmolt zijn personality met de hare, de twee werden een nieuwe entiteit, zich ‘John and Yoko’ noemend, waarbij ze zich hetzelfde kleedden, hun haar op dezelfde manier droegen – en dezelfde drugs deelden.
Ze deden alles samen, zelfs dusdanig dat ze naakte selfiefoto’s van voren en achteren maakten en deze gebruikten op de hoes van een avant-garde album met’ experimentele geluiden’. Het kwam gelijk uit met The White Album van de Beatles, rond Kerstmis 1968, het heette ‘Two Virgins’.
Paul was er niet blij mee, hij zag de foto’s als een onverklaarbare sabotagedaad van het image van de Beatles. Volgens John, gaf zijn mede- songwriter hem een lange preek. ‘Waar is dit nou allemaal voor nodig?’ Het werd de hele band duidelijk dat John, stukje bij beetje, de sloophamer hanteerde om het monument dat de Beatles waren geworden, af te breken. En er was niets wat een van hen eraan kon doen.
Het jaar daarvoor was de Beatles’ tv-film Magical Mystery Tour een zowel artistiek als commercieel een flop, wat na al hun succes een nieuwe ervaring voor hen was. Dus nu besloten ze het maken van hun volgende album te filmen.
Het zou uiteindelijk Let It Be genoemd worden en zou gefilmd worden in Twickenham studios in plaats van in hun gebruikelijke muzikale thuis Abbey Road. Het ging vanaf het begin niet goed.
Nog maar 12 weken geleden hadden ze The White Album afgerond, en terwijl de altijd drukke Paul al Get Back, The Long And Winding Road en Let It Be had geschreven, had John geen nieuwe nummers te bieden. ‘Heb je nog niets geschreven?’ kan je Paul horen vragen in niet gebruikte shots van de film – welke onvermijdelijk in handen vielen van enkele fans.
John Lennon en Paul McCartney, het meest succesvolle songwritingduo in de historie, praatte niet eens meer met elkaar- laat staan schreven ze of speelden ze samen tegen de tijd dat de film gepland was uit te komen.
‘Nee,’ zegt John.
‘We krijgen te maken met een crisis,’ tobt Paul
‘Als ik met mijn rug tegen de muur sta, Paul, zal je zien dat ik op mijn best ben. Ik geloof dat ik zondag vrij ben,’ zegt John.
‘Ik hoop dat je met iets komt.’
‘I hope was a little rock and roller, Sammy was his mammy,’ spot John, spelend met woorden.
Er was niets wat Paul kon zeggen.
‘Ik denk dat we heel negatief zijn geweest sinds meneer Epstein overleed,’ reflecteerde Paul, waarschijnlijk tegen regisseur Michael Lindsy-Hogg, zich er niet van bewust dat het werd opgenomen. ‘We hebben waarschijnlijk een centrale vaderfiguur nodig die zegt:’ Kom op. Het is 9 uur. Laat de meiden thuis.’
Maar John was niet van plan zijn nieuwe meisje thuis te laten. Dus Paul liep op eieren, zich pijnlijk bewust van wat er zou kunnen gebeuren als hij , of de anderen, te luid zouden klagen.
‘We kunnen twee dingen doen,’ horen we hem redeneren. ‘Een is vechten en de Beatles terug brengen tot vier mensen zonder Yoko, en haar vragen aan te schuiven bij directievergaderingen. Het andere is gewoon accepteren dat ze er is, omdat John never nooit bij Yoko weggaat ten behoeve van ons. Hij gaat overboord. Hij gaat altijd overboord.’
‘Als je het op de spits zou drijven tussen Yoko en de Beatles zou John voor Yoko kiezen. John zou gewoon tegen ons zeggen :’Okay. Tot ziens dan maar.’ En we willen niet dat dat gebeurt.’
Yoko was niet het enige probleem tijdens het filmen. George Harrison voelde zich al lange tijd ondergewaardeerd ten opzichte van de hoofd songwriters Lennon en McCartney en worstelde om hen zo ver te krijgen dat ze zijn nummers opnamen.
Op een middag, terwijl hij er aanstoot aan nam verteld te worden hoe hij zijn gitaar moest spelen op een van Pauls nummers, werd hij kwaad, verliet de studio en reed naar Liverpool om zijn familie te bezoeken. John begreep Georges frustratie. ‘Het is een rottende wond,’ kan je hem tegen Yoko horen zeggen.
Maar hij was verrassend onverschillig ten opzichte van de afwezigheid van de gitarist. Voor hem ‘draaiden de Beatles niet meer om vier mensen…als George vertrekt, vertrekt hij,’ zegt hij, zo onthullen de tapes. ‘Als hij terug komt gaan we verder alsof er niets is gebeurd.’ En als hij niet terug komt? ‘Dan laten we het Eric Clapton doen.’ George kwam wel terug, en hij bracht een nieuw nummer mee, I Me Mine, wat de anderen goed vonden om op te nemen. Of Jacksons nieuwe film deze commentaren, toen John zich niet realiseerde dat het werd opgenomen gaat gebruiken, of die keer dat, moe van en geïrriteerd door het gedrag van hem en Yoko, Ringo kwaad zei :’Ik denk dat jullie allebei gek zijn,’ we zullen het zien.
Wat er wel in hoort is een interview wat John deed met de redacteur van Melody Maker waarin hij sprak over het bedrijf van de Beatles, Apple, als de ‘pie in the sky’, toevoegend dat ze binnen zes maanden failliet zouden zijn als ze niet iemand vonden die alles uitzocht.
Toen hij dat las vloog rock impresario Allen Klein binnen een paar dagen naar Londen en overtuigde John ervan hem tot nieuwe manager van de Beatles te benoemen.
John, die altijd handelde in een opwelling, won George en Ringo voor dit idee. Paul echter zei nee. Hij mocht Klein niet en vertrouwde hem niet. Hij wilde dat Lee Eastman, de vader van zijn nieuwe vriendin en binnenkort-vrouw Linda, de groep zou managen.
De Beatles waren verdeeld in twee kampen, en geen van beide zijdes wilde buigen. Gedurende de volgende maanden, waarin de Let It Be film werd gemonteerd en de Beatles samen kwamen om hun laatste album Abbey Road te maken, regeerde een ongemakkelijke vrede.
Toen, in een bestuursvergadering in de herfst van1969, na te hebben aangehoord hoe Paul probeerde iedereen te winnen voor een nieuw plan waarin de Beatles zich weer zouden gedragen als een band door plotselinge onaangekondigde optredens in kleine zalen en scholen door het hele land te geven, kwam John met de nekslag.
Gevraagd naar wat hij vond van Pauls idee, zei hij hem:’ Ik denk dat je geschift bent. Ik wil scheiden.’
George, die niet bij de vergadering aanwezig was, was opgelucht toen hij het nieuws hoorde. Ringo heeft nooit iets gezegd, maar Paul was geschokt. Hij had nooit een andere baan gehad dan Beatle zijn.
Op Kleins verzoek werd de break-up stil gehouden tot de Let It Be film en het album waren uitgebracht, in april – alhoewel John het mij een paar weken later vertelde op voorwaarde dat ik het niet opschreef. Ik hield me aan mijn belofte, half verwachtend dat John van gedachten zou veranderen.
Paul dacht dat waarschijnlijk ook, hopend op een telefoontje van zijn oude vriend. Het kwam nooit. Ondertussen, hoewel de montage van Let It Be zijn voltooiing naderde, waren de tapes van de nummers van de sessies, meer dan 50 uur, nooit naar tevredenheid bewerkt voor het aankomende album.
Op voorstel van Klein, werd de doorgewinterde Amerikaanse producer Phil Spector gekozen om ze opnieuw te bewerken. Paul vond dat besluit ook al niks – noch mocht hij Spector. Niet langer sprekend met alle andere Beatles, kookte hij van woede toen hij een afgeronde kopie kreeg van ‘The Long And Winding Road’ en ontdekte dat Spector een dameskoor aan de opname had toegevoegd. ‘Ik zou nooit een dameskoor op een Beatlesplaat zetten,’ zei hij tegen mij. Maar het was te laat om het album nog te veranderen.
Hij had niet stil gezeten terwijl hij wachtte op de uitgave van Let It Be. Zonder de Beatles om hem te helpen, had hij zijn eerste soloalbum opgenomen, waarbij hij alle instrumenten zelf bespeelde, wat hij onmiddellijk uit wilde brengen.
Dat zou een clash hebben betekend met de uitgave van Let It Be. Dus, willend dat hij het een paar maanden zou uitstellen, werd besloten Ringo naar zijn huis te sturen om te proberen hem over te halen. Niemand werd ooit kwaad op Ringo, de onschuldigste van de Beatles.
Die dag explodeerde Paul. “Ik schold hem uit voor alles wat mooi en lelijk was,’ zou hij mij later toegeven. Daarna schopte hij de drummer eruit. Binnen een paar weken daarna was de break-up algemeen bekend geworden.
Dus, waarom gingen de Beatles uit elkaar? Ik heb lang gedacht dat de vermoeidheid van zeven jaar buitengewone roem en de druk om te voldoen aan de onrealistische verwachtingen die ze zichzelf oplegden hun levens onmogelijk moeten hebben gemaakt.
‘Het zal grappig zijn als mensen over 50 jaar zeggen dat de Beatles uit elkaar gingen omdat Yoko op een versterker zat,’ grapte Paul 49 jaar geleden in een pauze bij het filmen in Twickenham.
Nou, ze gingen uit elkaar, en alhoewel Yoko een beetje schuld moet dragen, was het niet alleen haar schuld. Het was tijd. En hoewel de harten van miljoenen fans gebroken werden, was Johns besluit de Beatles uiteen te rukken, hoewel een incident, zeker een geïnspireerde zet.
Door de Beatles te vermoorden, hen op hun top te bevriezen, als het ware, betekende dat ze ons nooit konden teleurstellen, zoals onvermijdelijk zou zijn gebeurd als trends zouden veranderen en zij niet langer het moment belichaamden.
En dat is waarom ze nog steeds zo geliefd zijn.
(bron: daily-mail.co.uk)
(Vert: Henno de Jong)
Noot van de BFNL redactie:
Het besluit om de breuk stil te houden viel in september 1969, vlak na het concert Live Peace In Toronto van John op 13 september. Tijdens de vlucht terug naar Engeland besloot John namelijk uit de Beatles te stappen, omdat hij zich realiseerde de Beatles niet meer nodig te hebben. De genoemde bestuursvergadering zal waarschijnlijk in de week van maandag 15 september tot en met donderdag 18 september 1969 geweest zijn. Op 19 september begonnen namelijk diverse interviews ter promotie van de elpee Abbey Road. Die plaat zou op 26 september 1969 uitkomen. Om de verkoop van Abbey Road niet negatief te beïnvloeden werd het besluit om uit de Beatles te stappen, met instemming van John (!), stil gehouden. Dus wel op Kleins verzoek, maar het ging niet om Let It Be, maar om Abbey Road.