Bij Somsen in Eibergen door de grote deuren komend liep ik elke keer weer rechtstreeks naar de plek waar bijna alles van ‘mijn’ band stond. De deuren door, korte bocht naar rechts en direct bijdraaien voor de eerste bak met platen. Tussen de albums stond een lp met op de cover The Beatles met een soort dansorkest-look. Een foto waarop ze lachend stonden afgebeeld, kijkend over de balustrade van een trappenhuis. Ik begon pas enige vorm van koopneiging voor dit album te ontwikkelen toen ik alle andere albums al lang en breed in de kast had staan. Het leek mij een beetje het muzikale equivalent van een instapmodel te zijn. Puur op basis van mijn associatie bij het plaatje op de hoes natuurlijk. Ze zagen er echt uit als de gasten die je zou kunnen uitnodigen om de muziek voor je trouwfeest te verzorgen; dat zou nog eens de dag van je leven zijn! Bij elk bezoek pakte ik de lp weer uit de bak, bekeek de hoes aan beide kanten vluchtig en zette hem terug om vervolgens voor een ander Beatles-album te kiezen, of vanaf het moment dat ik alles van hen wat daar stond had gekocht, door te lopen naar de bakken met albums van Paul, John, George of Ringo. Hoe onterecht zou later blijken: dit album is heel veel beter dan menig solowerk van de heren.
Er kwam natuurlijk een moment waarop ik zelfs alle solo-albums had gekocht en het begon te kriebelen, dus uiteindelijk mocht ook deze lp mee naar Winterswijk. Lange tijd is het het album geweest dat ik beluisterde als ik de andere lp’s net even te vaak gehoord had, maar na verloop van tijd veranderde mijn kijk op hun debuut. Het is niet te vergelijken met de lp’s die erna zouden komen; albums die allemaal een min of meer doorgaande ontwikkeling laten zien t.o.v. wat vooraf ging, of die juist bepaald worden door het bewust afwijken van wat al gedaan was (The White Album b.v.). Maar Please Please Me is gewoon een heel andere lp dan het erop volgende With The Beatles, mede doordat PPM op een bepaalde manier ook geen studioalbum is zoals alles wat erna kwam dat wel is. Het is ontstaan in een tijd dat singles hét medium waren als het ging om muziek voor de jeugd. Singles waren betaalbaar, maar bij lp’s ging het toch om behoorlijke bedragen, bedragen waarover de doelgroep (de jeugd) vaak niet op kon beschikken.
In die zin nam EMI misschien wel een gok met deze lp, ondanks de nummer één hit die The Beatles inmiddels met de single Please Please Me hadden gescoord. Het oorspronkelijke plan was om ze live op te nemen in The Cavern, maar toen George Martin deze kelder voorafgaand aan de geplande opnames bekeek, bleek al gauw dat de bedompte, vochtige ruimte met een abominabele akoestiek een acceptabele opname onmogelijk zou maken. In plaats daarvan werd besloten om dan maar nummers uit hun live-set in de studio op te nemen. Omdat er al twee singles verschenen waren (Love Me Do/ PS I Love You en Please Please Me/ Ask Me Why), moesten er nog 10 nummers opgenomen worden om het debuut te kunnen vullen. Deze tien nummers werden op 15 minuten na in 10 uur opgenomen, waarna de toch al zieke John de stem helemaal kwijt was. Twist and Shout was het laatste nummer dat ze onderhanden namen en gelukkig was de eerste take een voltreffer. Op de lp hoor je na dit nummer in de kuch van John dat er echt geen tweede poging inzat. Deze werd toch nog gedaan, maar leverde niets op.
Waarom dit nog geprobeerd is is overigens een raadsel: take één is de perfecte rock and roll uitvoering met een weergaloze vocal van John. Dit album ontleent een groot deel van zijn charme aan de nog ongepolijste stemmen en het met regelmaat piepende en krakende instrumentarium. Niet veel later zouden instrument-firma’s in de rij staan om hun instrumenten gratis aan te bieden aan The Fab Four. Geen betere reclame dan een Beatle met jouw instrument. Het wat primitieve van de klank op PPM gecombineerd met het sterke ‘live in de studio’ gevoel, de enthousiaste energie en de ‘Lennon-McCartney originals’ waarmee John en Paul direct al lieten zien dat ze als schrijvers heel wat in hun mars hadden, maakt deze lp tot een ijzersterk debuut. Wat dat schrijven betreft; het is ongelooflijk hoe ze met name in de beginperiode bestaande muziek in zich opnamen en daar iets totaal nieuws en eigens van maakten, waarbij ze de inspiratiebron telkens weer ver achter zich lieten. Daarbij ontwikkelden ze zich waanzinnig snel, vaak zo snel, dat op het moment dat het nieuwe album in de winkels lag, ze zelf alweer een paar stappen verder waren.
Please Please Me stond vanaf 6 april 1963 70 weken in de UK ‘album-charts, waarvan, vanaf 11 mei, 30 weken op één. Het album dat de eerste plek uiteindelijk zou overnemen was With The Beatles. Over hegemonie gesproken. En dat in een tijd dat de album-charts gedomineerd werden door de smaak van de volwassenen: musical-soundtracks, crooners etc.
Omdat met name de eerste vier Beatles-albums een voor die tijd kenmerkend stereo-beeld hebben, waarbij bijna alle instrumenten strak links geplaatst zijn en alle zang (met soms een enkele gitaar) strak rechts, gaat mijn voorkeur uit naar de mono-versie. Deze versie heeft veel meer power. Van alle vinyl-versies in mono die ik ken is wat mij betreft de 2014 (analoge) uitgave met afstand het mooist. De allereerste persingen hebben een wat grotere nadruk op het hoog om de slechte kwaliteit van de platenspelers van de jeugd van die tijd te compenseren. Op mijn simpele platenspeler destijds zorgde dat extra hoog er in combinatie met de kleine speakers voor dat Ringo’s cymbal-gebruik het klankbeeld enorm domineerde: het leek wel een permanente grijze ruis achter alles. Wat ik bij de mono-versie van Please Please Me mis is het lachje van John als er iets mis gaat in de backing-vocals van het titelnummer bij het laatste ‘come on’. Voor mono is een andere take gebruikt, zonder de fout en dus ook zonder het lachje. Een fout die hier onbedoeld zal zijn blijven zitten, misschien veroorzaakt door de tijdsdruk die het onmogelijk gemaakt kan hebben om de stereo-mix opnieuw te maken. Een fout ook die, met wat fantasie, gezien kan worden als het begin van de ‘let’s leave that in’ traditie. In een later stadium lieten de Fab Four nl. met regelmaat bewust fouten staan in de mix omdat ze wisten dat luisteraars zouden gaan gissen naar het waarom van de fout.
Een ongelooflijk mooi toeval heeft ervoor gezorgd dat het oeuvre van The Beatles op lp begint met het ’One Two Three Four!’ van I saw her standing there, waardoor hun lp-output letterlijk in gang geteld wordt en eindigt, als je uitgaat van het laatste nummer op de het laatst opgenomen(!) lp (het mini-coda Her Majesty buiten beschouwing latend), met: ‘And in the End The Love You Take, is Equal to the Love You make’. Als erover nagedacht zou zijn had het niet mooier kunnen uitpakken. Deze omkadering wint het zelfs van wat had kunnen gebeuren: afsluiten met de foto voor het geplande Get Back album met daarop de ouder geworden Beatles op dezelfde manier en plek ook weer door Angus McBean gefotografeerd (nu in 1969), in een herhaling van de eerste cover. Nee, dit is veel mooier: vol jeugdig enthousiasme in gang tellen en met de wijsheid van de jaren afsluiten.
– Ton Steintjes –