Boeken over The Beatles zijn er al in overvloed. Boeken over The Rolling Stones ook. Maar een boek over The Beatles en The Stones was er nog niet…. totdat Flip Vuijsje besloot om er een te schrijven: John, Paul, Keith & Mick. Hij vertelt er over in een exclusief interview met Beatlesfanclub.nl.
Een boek over The Beatles en de Stones. Dat lijkt bijna vloeken in de kerk, gelet op de vermeende rivaliteit tussen de bands en hun fans. Maar dat is het niet, zo legt Vuijsje uit, want hij is altijd fans van beide bands geweest, dus heeft hij nooit zo in die rivaliteit geloofd.
Ook was die vete er zeker niet tussen de bands zelf. ‘Nee. En dat is ook iets wat leuk is in mijn boek om over te schrijven. Ze konden vanaf de allereerste ontmoeting goed met elkaar opschieten. Ik denk ook dat ze van elkaar konden herkennen waar ze mee bezig waren en zagen hoe bijzonder ze waren ten opzichte van de rest. Het grote verschil in de begindagen was volgens Vuijsje dat de Stones aanvankelijk niet hun eigen nummers schreven. Ze dachten ook dat ze dat niet konden. Maar al snel zagen The Stones in dat om een hit te scoren, ze met iets origineels moesten komen. Ze zaten met de handen in het haar. Totdat op een goede dag de eerste manager van The Stones John Lennon en Paul McCartney tegenkwam en hen vertelde dat The Stones met dit probleem zaten. De heren gingen mee naar de studio en maakten I Wanna Be Your Man in het bijzijn van de Stones af.
En eerlijk gezegd was de Stones-versie wel beter… ‘Dat kwam omdat het een nummer was voor Ringo en dat deden ze er toch een beetje voor de grap bij. Lennon zou later ook opmerken dat ze uiteraard niet hun beste nummer zo maar weggaven. Maar ze waren in die tijd ook al bevriend, dus ze wilden ze ook graag helpen.’
Was het ook niet zo dat Harrison, terwijl The Beatles zelf door die platenmaatschappij waren aangewezen, Decca tipte over The Rolling Stones? ‘Ja. Toen de man die The Beatles afgewezen had op een talentenjacht naast George Harrison zat, vroeg of Harrison nog een goeie nieuwe groep wist, raadde Harrison The Stones aan, die ze al een keer live hadden gezien in een buitenwijk in Londen, in de Crawdaddy Club.
Het lijkt er op of de Stones met name van The Beatles geleerd hebben en door The Beatles geholpen zijn. Maar zijn er ook dingen waarin The Stones toonaangevend waren en juist The Beatles iets van hen leerden? Vuijsje moet hierover nadenken. ‘The Beatles waren er natuurlijk al eerder, waren al op veel jongere leeftijd serieus met muziek bezig en hebben de weg vrijgemaakt voor The Stones. Het was ook niet een zanger met een band zoals Rory Storm and The Hurricanes, maar echt een band zonder hierarchie en die bovendien hun eigen songs schreef. The Rolling Stones hebben relatief weinig moeite hoeven doen om aan een platencontract te komen, in tegenstelling tot The Beatles. Doordat ze zagen dat The Beatles hun eigen nummers schreven, was dat voor Mick en Keith het laatste zetje dat ze nodig hadden om dat ook te doen. Dat heeft nog best een tijd geduurd, want de eerste zelfgeschreven nummer 1-hit was The Last Time en toen waren ze al 2 jaar bezig. Terwijl The Beatles al meteen hun eigen hits schreven.’
Toch hebben The Beatles een enorme fout gemaakt door niet te luisteren naar The Stones en hun latere manager, Allen Klein, aan te nemen, die ook manager van The Stones was geweest. Vuijsje merkt op dat Jagger eerst wel Allen Klein aangeraden had, maar in tweede instantie terughoudender werd. Toch vraagt hij zich af of Allen Klein wel een oplichter was. Er waren volgens hem wel zakelijke meningsverschillen en botsingen, maar er is nooit aangetoond dat hij oplichter was. ‘Ook zie je dat drie van de vier Beatles Klein aanstellen tot manager van The Beatles, alleen Paul deed dat niet. Dit is ook wel een van de redenen voor de breuk van de band. Maar dat is niet de schuld van Allen Klein maar van Paul.’
Wat was nou de leukste ontdekking tijdens het schrijven van het boek? ‘Dat zit toch in de beginperiode. Maar hoewel er heel veel verschillen waren — The Beatles waren al jonger en eerder bezig om beroemd te worden — hebben ze een ding gemeen: ze hebben dezelfde soort opleiding genoten. Een middelbare school waarna je naar de universiteit kon gaan, een grammar school, en dat was best wel uniek voor die tijd. Daardoor stegen een aantal van hen boven hun sociale klasse uit. Dat was niet doorsnee, maar ze liepen daarmee vooruit op een wereld waarin je meer op je talent dan op je sociale achtergrond werd beoordeeld. Bovendien hadden beide bands leden uit de wat lagere klasse en de middenklasse en dat was ook nieuw voor die tijd, want men ging uit verschillende klassen niet echt met elkaar om.
Over de rivaliteit tussen de fans merkt hij op dat die er wel tussen een aantal fanatiekelingen was, maar dat de zwijgende meerderheid (waar Flip Vuijsje zichzelf ook toe rekent) ze waarschijnlijk allebei goed vond. Bovendien verbreedde de smaak van de fans naarmate ze volwassener werden en vond men beide bands goed. Wel heeft Flip de stellige overtuiging dat je eerst The Beatles en The Stones had en daarna een hele tijd niks.
Had je ook niet met de bandleden zelf willen praten? ‘(Lachend) Ik weet het niet, ik heb het in ieder geval nooit geprobeerd. Er zijn er om te beginnen al een aantal dood, dus dat wordt lastig, maar ik weet ook niet of er veel nieuws uit zou komen. Ik heb bijvoorbeeld stellig de indruk dat Keith Richard voor zijn autobiografie eerst zelf een aantal boeken over zijn band heeft gelezen om zijn eigen door drugs aangetaste geheugen op te vijzelen. Het is nooit mijn ambitie geweest om ze te spreken.’ En ook McCartney kon er wat van op drugsgebied – zijn nette imago ten spijt – volgens Vuijsje.
Maar The Beatles hielden dat stil terwijl de Stones het drugsgebruik misschien juist cultiveerden? Daar is Vuijsje het niet helemaal mee eens. ‘Hun gewoonten op het gebied van drugs en seks hebben ze misschien tot 1966 wel stil gehouden, maar daarna zijn ze er ruchtbaarheid aan gaan geven en vertelde McCartney op TV er openlijk over. Dat was een omslag in het imago van The Beatles en toen zijn ze gekke dingen gaan doen, zoals de Maharishi-meditatiecultus. Ook richtten ze Apple op als een alternatief voor het communisme.
Op dat moment zijn The Stones juist de andere kant op gegaan. Ze hebben nooit in de openbaarheid drugs bepleit. Ze werden ook te zwaar gestraft voor drugsperikelen, maar Jagger vertelde op TV heel verstandige en beheerste dingen over drugs. En ze hebben ook nooit van die vreemde politieke opvattingen en zo gehad of ruzie gemaakt zodat ze uit elkaar zijn gegaan. The Stones waren misschien wel verstandiger dan The Beatles. Dat komt ook omdat Mick Jagger in staat was om die band te leiden en het zakelijke vernuft had, de anderen in de band hadden een meer ondergeschikte rol. Dat had je met de gelijkwaardigere Beatles niet. Die rol had hun manager Brian Epstein die in augustus ’67 overleed wel en zijn overlijden was ook een van de redenen dat de band uit elkaar viel. Niet de enige overigens en ik heb alle redenen op een rijtje proberen te zetten in mijn boek.’
Heeft dat zakelijke karakter van Jagger er ook voor gezorgd dat The Stones nog steeds bestaan? ‘Geld speelt zeker een rol, de welstand van The Rolling Stones is bescheiden in vergelijking met andere bands, dus geld zal zeker een rol spelen voor een nieuwe tournee. Ik vermoed dat McCartney het touren niet voor het geld doet.’.
Waarom moeten mensen nu juist dit boek lezen? ‘Ik liep al 10 jaar rond met het idee voor dit boek maar dacht altijd dat er al zo’n boek moest zijn. Door het luisteren naar The Beatles werd het idee weer nieuw leven ingeblazen. Het verbaast me dat nooit iemand dit onderwerp heeft aangepakt. Het is juist zo’n fanastisch verhaal! Het verhaal over de beste muziek van de wereld. Dat boek was er nog niet dus dat verhaal moest een keer geschreven worden. En dus ook gelezen’.
© Ron Bulters – Beatlesfanclub NL