HET NADERENDE EINDE
De Beatles gingen officieel in 1970 uit elkaar. En dat einde verliep als een nachtkaars in slow-motion. Natuurlijk waren er al eerder tekenen geweest dat het einde nabij was; bij de opnames van the White Album (1968) was Ringo weggelopen omdat hij er genoeg van had. En tijdens de opnames van Let It Be (1969) verliet George de Beatles. Beiden kwamen terug nadat Lennon en McCartney hun collega de hemel in hadden geprezen en gezworen hadden hoe hard ze nodig waren in de Beatles.
JOHN-PAUL
Waren Ringo en George onmisbaar voor de Beatles of hadden the Beatles gewoon verder kunnen gaan zonder hen? Waarschijnlijk hadden ze wel door kunne gaan, genoeg goede drummers in de wereld. Zelfs McCartney drumde stevig mee bij afwezigheid van Ringo. Denk aan “Back in the U.S.S.R.”, ‘Martha My Dear’ en “Dear Prudence” op the White Album en later ‘The Ballad of John and Yoko.’
Toen George de band verliet opperde Lennon om dan maar Eric Clapton te vragen om gitaar te spelen…….
dat verklaart niet het gigantische succes van The Beatles gedurende de 10 jaar van hun bestaan
LENNON-MCCARTNEY GEHEIM
Kortom, als we vragen ‘wat zijn the Beatles’, dan hebben we het eigenlijk over het duo Lennon en McCartney. Maar ook dat is niet zo simpel als het lijkt, want de 2 heren schreven al jarenlang geen liedjes meer echt samen. In het prille begin deden ze dat misschien nog wel, maar dat was in 1970 al heel lang geleden. Nu was hun rol om elkaar te helpen als een liedje van de ander niet helemaal liep, of een regel tekst te suggereren. Maar bij veel liedjes was er niet of nauwelijks inbreng van de ander. Als we het zo bekijken dan gingen de Beatles dus eigenlijk al in 1965 uit elkaar, en de Beatles waren slechts een verzameling muzikanten die op elkaars platen meespeelde.
Maar…… dat verklaart niet het gigantische succes van The Beatles gedurende de 10 jaar van hun bestaan. Er moet iets zijn dat de combinatie van Lennon en McCartney tot meer maakt dan dat Lennon en McCartney meespelen bij elkaar liedjes.
Wat was dat geheime ingrediënt wat Lennon en McCartney tot de Beatles maakte? Vermoedelijk bevat het de elementen van wederzijdse beïnvloeding, wederzijdse uitdaging, en van elkaar leren. We zien door de loopbaan van the Beatles heen dat Lennon en McCartney elkaar muzikale ideetjes heen en weer pingpongen. De liedjes van Lennon inspireren McCartney om te proberen het een graadje beter te doen, en vervolgens wil Lennon daar weer overheen. En zo dreven ze elkaar naar de eenzame hoogte van de Beatles. Voorbeelden zijn Girl – Michelle, Penny Lane – Strawberry Fields en vele anderen.
HET NA-EFFEKT
Zelfs na het formele einde van the Beatles zien we dit nog een beetje doorgaan. Zo is de grootste solo hit van Lennon ‘Imagine’. En dit Imagine leunt muzikaal zwaar op ‘Let It Be’ van McCartney, wat niet zo heel lang daarvoor was opgenomen. Op zijn beurt wilde Lennon na de break simpele muziek maken (Instant Karma, Give Peace a Chance) en die benadering vinden we ook terug op de solo platen van McCartney uit die tijd.
Na een jaar of 2 na de break-up is het magische ‘Lennon-McCartney effect’ grotendeels verdwenen. Zij zoeken wel vervangers: McCartney probeert liedjes te schrijven met Michael Jackson, Stevie Wonder, Elvis Costello. Lennon schreef samen met Yoko Ono. Dat leverde nog steeds mooie muziek op, maar het niveau van the Beatles haalden ze slechts zelden.
DE BEATLES GAAN DOOR!
Als we deze redenatie volgen dan kunnen we ons gaan voorstellen wat er gebeurd zou zijn als the Beatles niet formeel uit elkaar waren gegaan en McCartney en Lennon waren blijven samenwerken en bijdragen aan elkaars liedjes.
George zou niet meer mee hebben gedaan; hij had er al lang geen zin meer in. Hij had eigenlijk niks meer te doen nadat ze niet meer optraden. Lennon en McCartney konden alles zelf spelen, zoveel gitaar partijen spelen als ze willen, en ook om achtergrond vocalen op te nemen was hij niet nodig. Dus George stort zich op zijn solocarrière. Denny Laine vervangt hem in de Beatles en die speelt trouw mee met de liedjes van Lennon en McCartney, en speelt niet als het niet nodig is.
Ringo gaat nog wel door maar tegelijkertijd maakt hij ook Lp’s voor zichzelf waarop hij oubollige liedjes zingt.
MENDIPS AVENUE
De 1e elpee (getiteld Mendips Avenue) van de Beatles na Abbey Road bevat een aantal interessante nummers; zo is er het nummer ’Imagine’. Geschreven door Lennon, maar het wat al te simpele akkoordenschema wordt opgepept door de levendige bas van McCartney, zodat het toch nog een stevige rocker wordt. Door het strakke drummen van Ringo bestijgt het nummer ook de Disco charts.
Men zegt dat de regel ‘Imagine No Love’ door McCartney is bijgedragen, en ook de slotregel ‘Just don’t worry’ zou van zijn hand zijn.
Het bekendste nummer geschreven door McCartney is ‘Imagine I’m Amazed’, waarbij vooral de gitaar riff van Lennon het tot een pakkend nummer maakt. Helaas duurt de zangsolo van Yoko Ono op dit nummer (ze zingt op alle nummers mee) deze keer 5 minuten. Daardoor wordt het liedje als singeltje geen succes: het wordt weinig op de radio gedraaid.
Natuurlijk mag Ringo ook een nummertje zingen op deze plaat; Lennon schreef speciaal voor hem ‘Beautiful Boy’. Een mooi slaapliedje wat goed aansluit bij Goodnight wat op the White Album te vinden was.
DE VIJFDE BEATLE
Allen Klein, de manager van de Beatles, directeur van Apple en eigenaar van Northern Songs, zegt dat deze elpee het beste album is dat the Beatles ooit gemaakt hebben. Niet in het minst doordat hij als producer Phil Spector had aangetrokken. De 100 koppige koorzang bij liedjes als ‘Oh My Love’ (Lennon) en ‘Lovely Linda’ (McCartney) hebben zeker bijgedragen aan het succes bij het oudere publiek. En het orkest onder leiding van niemand minder dan James Last geeft een prachtige textuur aan klassieken als ‘Every Night (Be With You)’ en ‘Happy Wonderful Xmas’. Naar verluidt was McCartney niet overal even gelukkig met de productie maar de gigantische verkoopcijfers doen hem zwijgen.
BEATLES GELUKKIG GEINDIGD?
Tsja……zo had het dus kunnen gaan als Lennon en/of McCartney niet de stekker eruit had getrokken in 1970. Om een bekende filosoof te citeren: ‘ieder nadeel hep ze voordeel’: de Beatles zijn gestopt op het hoogtepunt van hun roem, waardoor ze daarna nog legendarisch konden worden. Het is wel jammer voor de generatie van de millennials die the Beatles niet als actieve groep heeft kunnen meemaken. Gelukkig hebben we de platen en de films. Dus kijk vooral uit naar de film die binnenkort wel zal verschijnen (Get Back) die een inkijkje in het functioneren van de Beatles zal geven. Ook als de film niet overal even waarheidsgetrouw zal zijn, zal het waarschijnlijk wel een hernieuwde bijdrage leveren aan de Legende van de Beatles. 50 jaar na dato.
– Bob de Jong –