George Harrison

BFNLBFNL Columns, Then There Was Music

Ik vond de foto op de achterkant van de hoes met z’n bruintinten fantastisch. Hij zat daar in een soort oversized daklozenjas en harige laarzen op een bankje met naast zich uitgesneden in het hout zijn naam en de naam van het album. Het bankje leek betere tijden gekend te hebben. Alleen voor die foto had ik het album al willen kopen, ware het niet dat de recensies vernietigend waren.  Bij elk bezoek aan mijn favoriete platenzaak bestudeerde ik de foto om vervolgens te besluiten het album toch maar niet te kopen.

Gedurende jaren stond dit album in de platenbak. Stof en slijtage langs de randen maakten dat het aanzien van de hoes steeds beter paste bij de rafelige uitstraling van de foto op de achterkant.

‘Dark Horse’ is één van de weinige Beatles-solo albums waarbij ik destijds de verleiding heb kunnen weerstaan het te kopen. Toen in 2017 de vinylset met het complete solowerk van Harrison verscheen, vond dit album uiteindelijk toch een plekje in mijn collectie en eerlijk gezegd; ik vind het een heel veel beter album dan de recensies deden vermoeden.

Het bungelt wat mij betreft zeker niet onderaan de lijst van Harrison’s albums.

De jaren zeventig van de vorige eeuw, een mooie, nee een schitterende tijd om Beatlesfan te zijn.

De groep bestond weliswaar niet meer, maar het gonsde bijna permanent van geruchten over een mogelijke reünie. En tot het moment van die gedroomde reünie (het zou uiteindelijk bij een droom blijven), kon je de tijd doden met een behoorlijk aantal releases van solo-albums. In een decennium waarin er veel minder tijd zat tussen het verschijnen van nieuwe albums, was je met vier ex-Beatles verzekerd van (meerdere) jaarlijkse releases. Het loonde dus om minstens één keer per week de bakken te doorzoeken van een platenzaak.

Doordat ik minimaal die wekelijkse frequentie aanhield, kon het gebeuren dat ik, naar de bak met daarin de plastic afscheiding met daarop ‘George Harrison’ met daarvoor twee of drie van zijn albums lopend, al in de week van verschijnen tegen een fel oranje hoes aanliep. Ik was binnengelopen om weer eens te gaan twijfelen over de aanschaf van ‘Dark Horse’, maar de felle kleur trok mijn aandacht en ik vergat het oudere album onmiddellijk.

Door de in de hoes uitgesneden letters waren delen van een foto van George te zien. Zag ik dat nu goed? De man die op zijn hoesfoto’s bijna altijd gekleed ging én keek als een overwerkte tuinman leek wel te lachen. De lp mét de binnenhoes uit de hoes schuivend bleek ik het goed gezien te hebben. Vooral de kleurenfoto, met zijn vage herinnering aan de foto op de hoes van ‘Let it Be’ toonde een stralende George. Ik had nog geen enkele bespreking van dit album gezien, maar de foto’s en het stukje zelfspot langs de onderkant van de blauwe foto maakten dat ik het nog die middag gekocht heb.

Helaas, de vrolijke hoes vond geen weerklank in de muziek. Het is voor mij een album dat ik af en toe kan waarderen (er staan echt wel fraaie dingen op), maar vaak irriteert het me mateloos door de deprimerende inhoud gecombineerd met het klagende in de stem van Harrison.

Harrison zag na dit album zelf ook ‘het licht’. Het roer ging om.

Het volgende album combineerde een fleurige hoes met vrolijke teksten en pakkende muziek. Het team rond Harrison had, waar het de publiciteit betrof, ook duidelijk een tandje bijgeschakeld. Dit keer was het lang van te voren al duidelijk dat er iets nieuws zou verschijnen. ‘33 1/3’ maakte van George weer een popster die ertoe deed, ondanks de nog steeds aanwezige religieuze thema’s zoals zijn eerbetoon aan Paramahansa Yogananda (‘Dear One’). ‘33 1/3’ is een hoogtepunt in zijn oeuvre. Eigenlijk kent het maar één minder moment; zijn cover van ‘True Love’.

De koek was hierna nog niet op! Dit album kreeg met ‘George Harrison’ een prachtige opvolger. De overwegend groene hoes liet de uitbundigheid van zijn voorganger achter zich en muzikaal/tekstueel  bezien bleek het ook iets rustiger, maar zeker niet minder.

Niet alles op dit album is top. Zo heb ik nooit iets gehad met ‘Faster’ en vind ik ‘Here comes the Moon’ echt helemaal niets. Ik vind het ontstaan van zo’n song als tegenover van één van zijn grootste songs (‘Here comes the Sun’) al twijfelachtig waar het gaat om (gebrek aan) inspiratie, maar ook de opbouw is niet je dat. Een ultra kort vers (met herhaling) wordt gekoppeld aan een verhoudingsgewijs (te) lang chorus. Alles wat ‘Sun’ zo schitterend maakt ontbreekt hier. Maar niet getreurd, de rest van het album is geweldig.

Ik houd van de positiviteit die de teksten ademen. Het verhaal van ‘Blow Away’ dat in feite een praktijkgevalletje ‘na regen komt zonneschijn’ is, gedragen door aanstekelijke muziek……elke keer na het beluisteren van dit album zoemen tekst en muziek nog uren na in mijn hoofd.

‘Not Guilty’. Waarom heeft hij deze song zo’n tien jaar op de plank laten liggen? Het is nu niet bepaald zo dat de aanpak heel anders is dan tijdens de ‘White Album’ sessies. Hij kan geen interpretatie problemen gehad hebben.

Harrison nam in interviews zeker geen blad voor de mond wanneer zijn traumatiserende Beatles-verleden ter sprake kwam. Ook zijn problematische relatie met McCartney bleef niet onbesproken. Ik kan me derhalve ook niet voorstellen dat hij vanwege de (milde) aanklacht in de tekst dit lied heeft laten liggen.

Als het al iets is, is het vooral geworteld in de pre-rock and roll tijd.

‘Soft Hearted Hana’ met z’n ‘Honey Pie in de plaatselijke kroeg’ sfeertje. Hoewel de bezetting van de songs zeker niet klein is, heeft het hele album iets kamermuziek-achtigs in vergelijking tot de voorganger. ‘Hana’ swingt heerlijk ontspannen in een moeilijk te vangen mengeling zowel van stijlen als instrumentatie. Als het al iets is, is het vooral geworteld in de pre-rock and roll tijd. Dus idd familie van ‘Honey Pie’.

‘Your Love is Forever’ heeft een prachtige lichtheid door de nadruk op de gitaren t.o.v. bas en drum. Een devotioneel zwevende song.

En dan het sublieme ‘Dark Sweet Lady’. Harrison was een liefhebber van akkoorden met iets extra’s. Majeurseptiemakkoorden, none-akkoorden. Hij gebruikte ze graag en veel. In dat opzicht is het heel mooi dat zijn eerste echte solo-album opent met een majeurseptiemakkoord. (‘I’d Have You Anytime’ op ‘All Things Must Pass’).

‘Dark Sweet Lady’ loopt niet alleen over van dit soort akkoorden, maar het gebruik ervan is ook geniaal.

Na het eerste akkoord D volgt onmiddellijk een Fis7 akkoord (met een +5??) op ‘dark’. Voor wie dit niet verrassend genoeg vindt; dit akkoord gaat vervolgens zelf weer naar C7-9 op ‘Lady’. Een theoretisch bijna onmogelijke verbinding, maar het enharmonisch verwisselen van ais naar bes (MollDur) en de toevoegingen die vooral in de melodie een plek vinden maken dat het probleemloos, logisch én melodieus klinkt. De dubbele ‘querstand’ (eerst a-ais direct gevolgd door c-cis) maakt de gevonden oplossingen van een McCartney-achtige schoonheid: zo’n complex probleem en toch zo’n  melodieus resultaat. Wat een vondst!

Overigens laat George onder ‘You came and helped me through’ horen in welke context Fis7 meer volgens de regels functioneert: bm- Fis7-bm. Maar gek genoeg klinkt de eerst genoemde harmonisatie niet minder vanzelfsprekend.

Het A6 in  de cadens van elke tweede zin is ook lang niet gek.

Harrison zou zijn gewoonte om hoogte- en dieptepunten af te wisselen trouw blijven, maar binnen deze afwisseling vormen ‘33 1/3’ en ‘George Harrison’ misschien wel de top van zijn totale solo-scheppen.

‘George Harrison’. Er zijn periodes dat ik dit album vergeet (gek genoeg geldt dat niet voor ‘33 1/3’)  en telkens wanneer ik het dan weer beluister baal ik dat ik het een periode niet op de radar had. Naast het exemplaar in de 2017 box staat ook het destijds bij verschijning aangeschafte exemplaar nog steeds tussen mijn lp’s.

Zo’n vierenveertig jaar oud, de hoes valer en ‘zachter’ geworden. Een permanente aanwezigheid in mijn leven. Aanvankelijk grijs gedraaid, soms vergeten, maar ook telkens weer herontdekt.

Om ‘Blow Away’ te parafraseren: ‘All I’ve got to do is to love them’…..en dat doe ik dan ook maar: het zijn gave albums.

Ton Steintjes