LOVELY RITA

BFNLBFNL Columns, Then There Was Music

‘Nee’… het zou zeker het antwoord zijn als ik haar zou vragen of ik over haar zou mogen schrijven in deze column; geen verhalen over haar op het internet. Niet vertellen dus over hoe we aan elkaar voorgesteld werden en ook geen woorden gewijd aan onze gedeelde conservatoriumtijd, enige jaren later. Misschien moet ik maar iets verzinnen in de trant van: ik ben zo’n enorme Beatlesfan dat mijn toekomstige vrouw hoe dan ook een naam moet hebben die in een Beatlesliedje voorkomt, maar daarmee zou ik haar tekort doen. Nee, laat ik het gewoon vertellen zoals het is: toevallig komt de naam van mijn vrouw voor in (de titel van) een Beatlesliedje: Rita. Ze is alleen geen ´meter maid´, maar houdt zich net als ik met muziek bezig.

Het idee voor Lovely Rita kreeg Paul toen hij hoorde dat het Amerikaanse equivalent van het Britse ‘Traffic Warden’ ‘Meter Maid’ is. Het woordje ‘maid’ had voor hem een seksuele ondertoon, waardoor zijn fantasie op gang kwam. Binnen die fantasie kwam hij overigens niet verder dan naast Rita op de bank zitten met nog één of twee zusjes.

Op 23 februari 1967 begonnen The Beatles met de opnames van Lovely Rita. Er werd die dag een basis opgenomen met Paul op piano, John en George op akoestische gitaren en Ringo op drums. Over take acht waren ze tevreden en dus werd van deze take alles naar één spoor gemixt. De volgende dag (eigenlijk nacht) speelde Paul zijn baspartij in. Vanaf Pepper neemt McCartney zijn baspartijen vaak op een later moment en niet zelden in z’n eentje op, daarbij eindeloos doorgaand, zoekend naar de perfecte baslijn. Er werd veel gebruik gemaakt van varispeed op Pepper. 24 februari bijvoorbeeld, bij het opnemen van de ‘leadvocal’ van Lovely Rita loopt de tape met de backingtrack langzamer mee, waardoor Pauls stem jonger klinkt zodra het geheel op de juiste snelheid wordt afgespeeld.

Op 7 maart werd het werk aan deze song hervat met de opnames van backingvocals en de simulatie van een kazoo, of een soort koperblazers, door het blazen door kammen met EMI-wc-papier (met logo!) Ook voegde Lennon, aangemoedigd door de anderen aan het coda nog het één en ander aan zuchten en kreunen toe. Tenslotte speelde George Martin de sublieme, vrolijke pianosolo in. Niet alleen werd ook deze langzamer opgenomen: er werd tevens een stukje plakband gebruikt bij de opnamekop zodat tijdens het opnemen de tape iets opgerekt werd. Hierdoor ontstaat het ‘honky-tonk’-effect van de solo.

Lovely Rita staat in Es en is overwegend in kwinten geharmoniseerd. Onder het eerste ‘Lovely Rita’-deel staat een stijgende kwintenharmonisatie na de dalende secunde Es-Des voor het instapmoment: Es-Des-As-Es-Bes, waarna een cadens volgt die weer op de dominant Bes eindigt: Cm-F-Bes. Onder het deel beginnend met ‘standing by a parkingmeter’ staat een dalende kwintenlijn, waarbij opvalt dat Paul de kwinten rein houdt. Daardoor ontstaat er een niet-diatonische reeks. De akkoorden met een * zijn akkoorden met noten buiten de hoofdtoonsoort Es (dus niet-diatonisch):

Es-As-Des*-Ges*-Es-Bes.

Om binnen de toonsoort te blijven had hij ook andere intervallen dan reine kwinten moeten nemen. Nu ervaar je bij dit deel het dubbele van de soepelheid van een harmonisatie in dalende kwinten (niets ‘loopt’ zo lekker) en het in verhouding wat stroevere van de akkoorden buiten de toonsoort.

De pianosolo klinkt over de akkoorden van het ‘Lovely Rita’- deel, terwijl het coda met Lennons kreunen en zuchten begeleid wordt door een As-mineur akkoord. Mineur – misschien – vanwege de twee zussen naast hem op de bank…

wat op single is verschenen wordt niet ook nog eens uitgebracht op lp

Lovely Rita zou Pepper niet gehaald hebben als George Martin niet ‘de fout van zijn leven’ (zijn eigen woorden) had gemaakt door Penny Lane en Strawberry Fields Forever vrij te geven als de eerste Beatlessingle van 1967. The Beatles hadden toen nog als regel: wat op single is verschenen wordt niet ook nog eens uitgebracht op lp. When I’m 64 en Rita zouden in dat geval hebben moeten wijken voor Penny Lane en Strawberry Fields Forever.

Lovely Rita is voor mij meer dan alleen maar een heel vrolijk, grappig nummer op Sgt. Peppers Lonely Hearts Club Band en misschien mag ik in de laatste regels toch nog een klein dingetje kwijt oven ‘mijn’ Rita. Telkens als ik naar Pepper luister en Lovely Rita is toegekomen aan de pianosolo en Paul roept: ‘RITA’, hoor ik ergens in huis: ‘JA.!?’

– Ton Steintjes –