Stuart Sutcliffes bijdrage in de begindagen van de beroemdste band ter wereld wordt vaak over het hoofd gezien. Na vorig jaar sterk te zijn ingekrompen vanwege de pandemie, zijn dit weekend duizenden Beatlesfans naar Liverpool gekomen voor het traditionele International Beatleweek-festival. Velen zullen een pelgrimstocht maken naar de wereldberoemde Beatlesmonumenten zoals Penny Lane, Strawberry Fields en de Cavern Club. Maar sommige echte diehardfans kiezen er misschien voor om zich iets verder van het stadscentrum te wagen en hulde te brengen aan de “Vijfde Beatle”, wiens bijdrage aan de grootste band ter wereld niet mag worden onderschat. Dat zegt Beatleshistoricus en auteur David Bedford, die de officiële Stuart Sutcliffefanclub leidt namens de familie van de overleden artiest en muzikant.
Hij zei in 2019: “The Beatles gaat niet alleen over Mathew Street, het gaat niet alleen over Penny Lane, het gaat over heel Merseyside. Elk deel van Merseyside moet zijn deel opeisen in de geschiedenis van The Beatles en opgroeien in Huyton hielp Stuart te maken tot wie hij was.” Sutcliffe, de oorspronkelijke bassist van de band die met hen speelde in hun beroemde Hamburgperiode, bracht zijn jonge jaren door in Knowsley en ligt daar begraven op Huyton Parish Church Cemetery.
Eind jaren vijftig ontmoette de in Edinburgh geboren muzikant medestudent John Lennon aan het Liverpool College Of Art en werd gevraagd om bij de band te komen – die toen nog The Quarry Men heette. Men denkt dat het Stuart was die voorstelde om zichzelf een naam te geven die verband houdt met kevers – een verwijzing naar de favoriete band van de groep: Buddy Holly & The Crickets.
Tijdens hun verblijf in Hamburg werd hij verliefd op de Duitse fotografe Astrid Kirchherr, die veel foto’s van de band maakte – en uiteindelijk bleef hij bij haar om een carrière in de kunst na te streven toen de anderen terugkeerden naar Liverpool.
Helaas kreeg Stuart het jaar daarop een hersenaneurysma en overleed in een ambulance op weg naar het ziekenhuis, slechts 21 jaar oud. Astrid Kirchherr – die een sleutelrol zou hebben gespeeld in de beeldvorming van The Beatles en zelf een vooraanstaande carrière als fotografe zou hebben – overleed vorig jaar thuis in Hamburg, enkele dagen voor haar 82e verjaardag.
David, 56, heeft gevraagd om een weg te vernoemen naar de vijfde Beatle. Hij zei: “Hij was zoveel meer dan alleen een bassist of Johns vriend. Hij hield van wat hij deed, hij hield ervan op het podium te staan, hij hield ervan deel uit te maken van de band. Zijn bijdrage mag niet onderschat worden. Of het nu in Knowsley of Liverpool is, ik vind dat hij het verdient dat er een straat naar hem vernoemd wordt voor wat hij gedaan heeft.”
Stuarts woningen in Huyton
Stuart Fergusson Victor Sutcliffe werd in 1940 in Edinburgh geboren en verhuisde op driejarige leeftijd met zijn familie naar Liverpool. Gedurende zijn hele jeugd woonde hij rond Huyton en zijn familie was zeer betrokken bij de plaatselijke gemeenschap. Millie Sutcliffe, Stuarts moeder, werkte voor Harold Wilson, die Eerste Minister werd en parlementslid voor Huyton was.
David, die zes boeken over de geschiedenis van The Beatles heeft geschreven, zei: “De familie verhuisde nogal wat naar verschillende huizen in Huyton en ze woonden ook een tijd in Sefton Park, vlak bij de poorten bij het meer van Sefton Park. Ik denk dat het nu Sefton Park Hotel heet. Toen ze uit Edinburgh verhuisden, gingen ze op Sedberg Grove 17 wonen, in 1950 verhuisden ze naar St Anne’s Road 43 en in 1953 verhuisden ze naar Sandiway 22.”
Parkview Primary School & Prescot Grammar
Stuart ging naar Parkview Primary school in Huyton tussen 1946-1950. David zei: “Hij was een zeer goede leerling en bewees toen hij ouder was, een zeer getalenteerd kunstenaar te zijn. Stuart ging later als tiener naar de Prescot Grammar School, waar hij van 1951-1956 naar school ging. David zei: “Ik heb een paar van zijn schoolschriften gezien en als hij bezig was met bijvoorbeeld houtbewerking, is het detail in zijn kunstwerken fenomenaal. Hij had een heel erg goed, gelukkig gezinsleven. Hij had twee zussen, Pauline en Joyce en hij werd aangemoedigd. Ze zagen al op jonge leeftijd hoe getalenteerd hij was.”
St Gabriels Kerk
Het gezin ging naar de St Gabriel’s Church en Stuart werd lid van het koor toen hij negen jaar oud was en werd hoofdkoorknaap. David zei: “Hij zong elke zondag in de dienst en bij speciale gelegenheden, zoals bruiloften.”
Huyton Parish Church begraafplaats
Ondanks zijn toetreding tot The Beatles, gaf Stuart zijn eerste passie nooit op en maakte hij kunst na optredens wanneer de andere bandleden sliepen.
David zei: “Hij zag er zo cool uit op het podium. Hij had zwart leer, een vetkuif, een donkere zonnebril, hij was als de James Dean van de band. Hij werd een redelijke rock and roll-bassist. Sommige mensen zeggen dat hij dat niet was, maar ik heb met mensen gesproken die met hem gespeeld hebben en die zeiden van wel. Ik denk dat zijn familie en vooral zijn kunstleraren niet blij waren omdat hij zijn kunstcarrière opgaf om rock and roll te gaan spelen in Hamburg en ze dachten wat een verspilling van talent. Hij probeerde beide te doen, maar hij kon het niet volhouden. Zijn kunst was belangrijker en dus stopte hij.”
Van 1961-1962 studeerde Stuart aan de kunstacademie van Hamburg, waar hij les kreeg van beeldhouwer en kunstenaar Eduardo Paolozzi. David zei dat de hoeveelheid kunstwerken die Stuart in Hamburg heeft gemaakt “fenomenaal” was en dat Paolozzi gezegd zou hebben dat hij, als hij nog geleefd had, een van de grootste kunsttalenten ter wereld zou zijn geweest.
David zei: “Hij was al zo lang in Hamburg, de familie had hem de laatste twee jaar niet veel gezien. Toen hij stierf, waren The Beatles net op weg terug naar Hamburg. Toen ze landden, was George er niet bij, het waren John, Paul en Pete. Stuarts verloofde Astrid wachtte hen op, waar het Stuart had moeten zijn. John zei: ‘Waar is Stuart?’ en hij was de dag ervoor gestorven. John stortte in, hij was er kapot van.”
Stuart ligt begraven in Huyton Parish Church Cemetery aan Derby Road, Huyton en wordt vaak bezocht door Beatlesfans van over de hele wereld.
Er staat ook een herdenkingsbank ter nagedachtenis aan Stuart in St Michael’s conservation area vlakbij, gefinancierd door een aantal van zijn fans. Tracy Sadler, Dawn Sadler, Mars Lordge, Steve Ford en Maria Martin wilden iets meer hebben om Stuart te herdenken en een plaats waar mensen konden gaan zitten om hun respect te betuigen. Het bankje heeft een gegraveerd eerbetoon en werd in 2015 onthuld, waarbij een aantal van Stuarts dierbaren en fans aanwezig waren.
Vertaling: Henno de Jong