In 2020 kwam Paul McCartney tot zijn eigen grote verbazing erachter dat hij nog veel kiekjes uit de jaren zestig in zijn archief had liggen. Ik vind zoiets altijd moeilijk te geloven. Paul is een gewiekste PR-man die altijd zijn verhaaltje klaar heeft. Anderzijds; maakt het iets uit? We krijgen om de zoveel tijd weer ‘nieuw’ Beatle materiaal en dat is alleen maar te prijzen. De sixties begonnen eigenlijk pas echt in 1964. En 1964 begon eigenlijk in november 1963, toen John F. Kennedy werd doodgeschoten. Kennedy stond aan de vooravond van een progressiever Amerika. En die progressie werd na diens dood door president Johnson voortgezet. Lang heeft dit alles niet mogen duren maar de jaren van optimisme waren opwindend te noemen. En midden in die grote verandering kwamen The Beatles. Over right place, right time gesproken.
Dat The Beatles op politiek gebied nog niet veel kaas hadden gegeten blijkt wel uit de interviews die ze gaven tijdens hun trip naar Amerika in 1964. En hoewel Epstein ze had verboden om over bepaalde politieke zaken te uiten, konden ze bepaalde vragen simpelweg niet ontwijken. Met name het onderwerp ‘segregatie’ was iets dat The Beatles naar aan het hart lag. Ze weigerden dan ook te spelen voor zalen waar zwart en wit gescheiden werd.
Terug naar 2020. Er werd een uitzonderlijke schat van bijna duizend foto’s van de hand van Paul McCartney – gemaakt met zijn 35mm-camera –herontdekt in zijn archief. De foto’s geven een intieme kijk in de laatste maanden van 1963 en het begin van 1964, waarin Beatlemania losbarstte in het VK en de bandleden, na hun eerste bezoek aan de VS, uitgroeiden tot de beroemdste personen op deze aardbol. De beelden vormen McCartneys persoonlijke verslag van deze explosieve periode die zij, The Beatles, van binnen uit het oog van de storm beleefden.
Daarbij komt een soort mooi onschuld, of noem het gerust naïviteit.
En dat verslag is persoonlijker dan ooit. Iedereen die McCartney een beetje kent weet dat hij niet veel van zichzelf laat zien in interviews. De laatste jaren begint dat te veranderen. In het boek ‘Lyrics’ lazen we al wat kleine ontboezemingen, in Eyes Of The Storm’ zien we dat logischerwijs in de keuzes van de foto’s. Daarbij komt een soort mooi onschuld, of noem het gerust naïviteit, bij kijken. McCartney is net als de rest van The Beatles gek op Amerika. Daar komt immers de rock ‘n’roll vandaan. Maar ze schrikken van de (extreem) rechtse opvattingen en van het geweld. Het boek begint eind 1963 en de verandering van Liverpool naar Parijs richting Amerika is prachtig om te zien. Ziet het er in Liverpool in 1963 nog wat truttig uit, in Parijs vallen ze met de neus in de glamour. Twee jaar eerder waren John en Paul nog in diezelfde stad als toerist en konden ze gewoon over straat lopen. Lennon kreeg een smak geld voor zijn verjaardag en Paul trakteerde hem in Parijs om een hamburger en een cola. Wat kan er binnen twee jaar toch een hoop veranderen.
Als ze twee jaar later in Parijs te horen krijgen dat ze op nummer 1 staan in Amerika, grenst hun blijdschap aan hondsdolheid. Er is ook enige opluchting. Jaren heeft Paul ons voorgehouden dat The Beatles niet naar Amerika zouden gaan als ze geen nummer 1 hit in the land of the free scoorden, maar dat is eigenlijk lariekoek. Veel Britse artiesten kwamen met de staart tussen de benen terug naar een tour in Amerika. De reis van The Beatles naar New York was al vastgelegd, dus dat ze nu op nummer 1 stonden net voor het moment van vertrek was eerder een opluchting. Ze werden in New York dan ook als helden ontvangen.
Veel tijd om rustig foto’s te maken had Paul niet. Midden in de chaos, de drukte en de opwinding klikte hij wat in het rond. Soms fotografeerde hij fotografen (wat echt hele leuke foto’s opleverde), dan weer fans die bij het hotel stonden te schreeuwen. Het liefst maakte Paul foto’s van ‘gewone mensen’. Mensen die altijd een rol hebben gespeeld in zijn leven en in zijn liedjes. Zelden gaat het over acteurs of politici. Meestal over de melkboer of de postbode.
Alle foto’s zijn zwart/wit met uitzondering van hun trip naar Miami. Paul is zo begeesterd door de kleurenpracht daar dat hij besluit ook kleurenfoto’s te maken. Je ziet relaxte Beatles. Even ontsnapt aan te totale waanzin en je kunt het aan hun gezichtsuitdrukking aflezen; wat gebeurt er allemaal?
Eyes Of The Storm geeft je een prachtig inkijkje in het privéleven van vier mannen die een hoofdrol spelen in de ontwikkeling van popcultuur. Want die stond nog maar in de kinderschoenen. Als je bedenkt dat ze maar twee roadies bij zich hadden om de boel in gang te zetten tijdens een tournee. Maar het meest mooie moment is een foto van John en George uit 1964. Vermoeide maar gelukkige blikken. En dan de tekst van Paul. Ik hou van jullie en mis jullie gigantisch. Slik.
Het geheel wordt in perspectief gezet door de Harvard-historicus en New Yorker-essayist Jill Lepore. Aan het eind van het boek heb je ook een mooie tijdlijn waarin maar eens duidelijk wordt hoe hard de jongens hebben gewerkt in die tijd.
Naast deze nieuwe publicatie worden McCartneys foto’s voor het eerst tentoongesteld in de bijzondere tentoonstelling ‘Paul McCartney Photographs 1963-64: Eyes of the Storm’ in de National Portrait Gallery in Londen. De tentoonstelling loopt van 28 juni tot 1 oktober 2023 en wordt mede mogelijk gemaakt door Bloomberg Philanthropies.
– Tim op het Broek –