Barclay James Harvest – John Lennon’s Guitar; “It was twenty years ago today”

“We houden natuurlijk allemaal van de muziek van The Beatles. Maar op deze fanclubsite is er ruimte voor verdieping. De één zoekt hier nog meer informatie over bootlegs, de ander wil écht alles vertellen over de oerversie van Strawberry Field 4ever. Er zijn er die historische gegevens rondom The Fab4 tot in het kleinste detail uitpluizen. Ík ben geïnteresseerd in hoe The Beatles als fenomeen hun plek in de kunsten verwierven. En dan vooral in de popmuziek: welke popsongs gaan OVER The Beatles en op welke manier? Als tijdsaanduiding, als voorbeeld of gewoon een eerbetoon. In deze columns graaf ik wat dieper in dat soort liedjes, schets de context en deel met jullie hoe ik er naar luister… Veel leesplezier, enne… feedback is zeer welkom. Peter van der Linde (pvdltelefoon@live.nl).” Hieronder de eerste column.

In 1990 bracht Barclay James Harvest – eenmalig afgekort tot BJH – hun album Welcome to the Show uit, met daarop John Lennon’s guitar. Gitarist John Lees (1947) haalt daarin twintig jaar oude herinneringen op:

“I remember it well, as if it was yesterday
The day that I played John Lennon’s guitar”

Dan vraag ik me allereerst af; waarom bespeelde de ene John dan eigenlijk de gitaar van die andere?

“Back in the autumn of seventy
On the night shift at Abbey Road
Four young men were recording a song named “Galadriel”
For an album they’d call Once Again”

De – toen nog – vier heren namen eind 1970 hun twee album Once Again op in de Abbey Road Studio’s, met Norman Smith achter het mengpaneel. Lees trof daar kennelijk een ogenschijnlijk verweesde gitaar aan. Een gitaar? Dé Gibson Epiphone Casino die John Lennon bespeelde op het legendarische dakconcert aan Savile Row! Al vanaf 1965 gebruikte Lennon ‘m op opnames van The Beatles, vandaar dat ‘ie daar – waarschijnlijk na een opnamesessie voor Abbey Road – stond te wachten op nieuwe Beatlescomposities. Tevergeefs, weten we nu.

Rond de opnames van de witte dubbelaar liet John z’n Gibson modificeren, zandstralen en opnieuw lakken. In het promofilmpje van Revolution kun je ‘m voor het eerst in z’n nieuwe jasje zien . . . euhm . . . horen. Ik beluister daarom BJH’s Galadriel nu óók als echo van de zwanenzang van The Beatles. Dat geeft het nét iets meer.

Vervolgens hoor ik iets verderop in John Lennon’s Guitar:

“Back in the autumn of seventy
As I played on my borrowed guitar
How could I know The Beatles would split the next day
My heroes break up and go their own way”.

Huh? Wát zingt John Lees? Las hij het interview met Paul van 9 april 1970 niet? Hij wist toch van De Breuk? En de opnames voor Once Again vinden pas tussen 9 oktober en 25 november plaats. Een raadsel? Ik denk daarom dat hij verwijst naar Macca’s juridische “Alea iacta est” op 31 december 1970. Immers, toen moest zelfs de grootste optimist toegeven dat The Beatles als band voltooid verleden tijd was. De woorden “the next day” weerspiegelen dus veeleer Lees’ dichterlijke vrijheid. Zélfs een Beatlespurist als ik gunt hem die ruimte.

Twee decennia later gaven BJH hun herinneringen hieraan muzikaal vorm. John Lennon’s Guitar is zo’n typisch BJH liedje dat aanvankelijk wat saai klinkt, tótdat je merkt dat je het de hele dag neuriet. Mocht je tóch wat meer pit willen, luister dan naar de ruim acht minuten durende live-uitvoering op YouTube. Die klopt met mijn herinnering aan het enige concert dat ik zag van één van hun reïncarnaties; melodieus met een onverwacht scherp randje.

Rond 1998 waren de haarscheurtjes in BJH uitgegroeid tot een onoverbrugbare kloof. Fans konden voortaan kiezen tussen Barclay James Harvest Through the Eyes of John Lees (later: John Lees’ Barclay James Harvest) en Barclay James Harvest featuring Les Holroyd. Ja, soms klonk het nog als BJH, maar dan zonder de magie die me ooit betoverde. Inderdaad, zoals ik ook de (meeste) soloalbums van hun toenmalige helden ervaar . . .

Peter van der Linde

Belangrijkste bronnen: